Ngành công nghệ kỹ thuật điện, điện tử là một lĩnh vực phức tạp, vừa toán học, vừa vật lý nhưng cũng rất thực tế, liên quan đến cuộc sống hàng ngày của chúng ta.
Từ những chiếc điện thoại, tivi, tủ lạnh cho tới hệ thống phức tạp như mạng lưới điện, hệ thống điều khiển trong công nghiệp đều do những kỹ sư điện, điện tử tạo ra.
Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về ngành công nghệ kỹ thuật điện, điện tử cũng như những cơ hội, thách thức trong lĩnh vực này.
1. Ngành Công nghệ kỹ thuật điện, điện tử là gì?
Công nghệ kỹ thuật điện, điện tử là một lĩnh vực vô cùng rộng lớn, nghiên cứu và áp dụng các nguyên lý khoa học vật lý và toán học vào trong thiết kế, phát triển và ứng dụng các hệ thống, thiết bị sử dụng điện năng hoặc tín hiệu điện tử.
Lĩnh vực này bao gồm nhiều phân ngành như kỹ thuật điện, kỹ thuật điện tử, kỹ thuật viễn thông, kỹ thuật điều khiển và tự động hóa cũng như nhiều ứng dụng khác nhau như sản xuất năng lượng, viễn thông, thiết bị y tế, ngành công nghiệp chế tạo máy móc.
Ngành Công nghệ Kỹ thuật điện, điện tử có mã ngành xét tuyển đại học là 7510301.
Lịch sử phát triển của ngành công nghệ kỹ thuật điện, điện tử
- Ngành kỹ thuật điện, điện tử bắt đầu phát triển từ cuối thế kỷ 19, khi các nhà khoa học như Thomas Edison, Nikola Tesla và Alexander Graham Bell tiến hành các nghiên cứu đột phá về năng lượng điện, viễn thông.
- Vào giữa và cuối thế kỷ 20, lĩnh vực này đã trải qua những bước tiến lớn dựa vào sự phát triển của công nghệ bán dẫn, kéo theo sự ra đời của các thiết bị điện tử như radio, tivi và máy tính.
- Trong thế kỷ 21, công nghệ kỹ thuật điện, điện tử tiếp tục phát triển mạnh mẽ, đặc biệt trong lĩnh vực công nghệ thông tin, viễn thông và tự động hóa.
Cùng với sự phát triển của trí tuệ nhân tạo và IoT, ngành công nghệ kỹ thuật điện và điện tử chắc chắn sẽ tiếp tục đóng một vai trò quan trọng trong sự tiến bộ của công nghệ trong tương lai.
2. Tầm quan trọng của ngành công nghệ kỹ thuật điện, điện tử trong xã hội hiện đại
Ngành công nghệ kỹ thuật điện, điện tử đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế và xã hội hiện đại.
Hầu hết các công nghệ mà chúng ta sử dụng hàng ngày như điện thoại thông minh, máy tính, tivi, thiết bị gia dụng hay hệ thống điện lực, mạng viễn thong đều dựa trên nguyên tắc hoạt động của điện và điện tử.
Ngoài ra, ngành kỹ thuật điện, điện tử cũng là trụ cột của nhiều lĩnh vực công nghệ hiện đại khác như công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo, Internet of Things, robot, tự động hóa công nghiệp.
Sự phát triển của những công nghệ này đều phụ thuộc vào sự tiến bộ trong lĩnh vực kỹ thuật điện, điện tử.
3. Các ứng dụng của công nghệ kỹ thuật điện, điện tử
Công nghệ kỹ thuật điện, điện tử được ứng dụng vào rất nhiều vào trong lĩnh vực dưới đây:
- Trong cuộc sống hàng ngày: Các thiết bị điện tử gia dụng như smartphone, máy tính, tivi, lò vi sóng, tủ lạnh, máy giặt, máy lạnh…
- Trong công nghiệp: Đóng vai trò quan trọng trong điều khiển và tự động hóa quy trình sản xuất, giúp nâng cao hiệu suất, giảm thiểu lỗi. Hệ thống điều khiển PLC, hệ thống SCADA, robot công nghiệp là những ví dụ điển hình nhất.
- Trong y tế: Các ứng dụng quan trọng như thiết bị chẩn đoán (máy X-quang, máy MRI…), máy điều trị bằng tia X, máy phát hiện hình ảnh y khoa, máy thở.
- Trong nghiên cứu khoa học và phát triển: Đóng góp các công cụ không thể thiếu trong nghiên cứu và phát triển các công nghệ mới, từ nghiên cứu về vật lý hạt nhân cho tới phát triển các hệ thống vũ trụ và tìm kiếm sự sống ngoài hành tinh.
4. Các tố chất phù hợp với ngành
Để học tập và làm việc thành công trong ngành công nghệ kỹ thuật điện, điện tử, bạn có thể sẽ cần phải có một số tố chất phù hợp với ngành dưới đây:
- Có sự hiểu biết vững chắc về toán học và khoa học dữ liệu bao gồm đại số, hình học, giải tích, vật lý và hóa học.
- Kỹ năng giải quyết các vấn đề phức tạp.
- Kỹ năng tư duy logic và hệ thống giúp ích trong thiết kế và phân tích các hệ thống điện tử và điện.
- Sự sáng tạo trong thiết kế, phát minh các thiết bị và hệ thống mới.
- Kỹ năng làm việc nhóm và hợp tác giữa nhiều nhóm và chuyên gia khác nhau.
5. Chương trình đào tạo ngành công nghệ kỹ thuật điện, điện tử
Dưới đây là chương trình học ngành Công nghệ Kỹ thuật điện, điện tử của trường Đại học Sư phạm kỹ thuật TPHCM.
Chi tiết chương trình như sau:
| I. KIẾN THỨC GIÁO DỤC ĐẠI CƯƠNG |
| Học phần bắt buộc: |
| Những NLCB của CN Mác – Lênin |
| Tư tưởng Hồ Chí Minh |
| Đường lối cách mạng của ĐCSVN |
| Pháp luật đại cương |
| Toán 1, 2, 3 |
| Xác suất thống kê ứng dụng |
| Vật lý 1, 2 |
| Thí nghiệm vật lý 1, 2 |
| Hóa học đại cương |
| Toán ứng dụng cho kỹ sư Điện – Điện Tử |
| Ngôn ngữ lập trình C |
| Nhập môn ngành CNKT Điện – Điện tử |
| Học phần tự chọn: |
| Kinh tế học đại cương |
| Nhập môn quản trị chất lượng |
| Nhập môn Quản trị học |
| Nhập môn Logic học |
| Cơ sở văn hoá Việt Nam |
| Nhập môn Xã hội học |
| Tâm lý học kỹ sư |
| Tư duy hệ thống |
| Kỹ năng học tập đại học |
| Kỹ năng xây dựng kế hoạch |
| Kỹ năng làm việc trong môi trường kỹ thuật |
| Phương pháp nghiên cứu khoa học |
| II. KIẾN THỨC GIÁO DỤC CHUYÊN NGHIỆP |
| 1/ Kiến thức cơ sở ngành và nhóm ngành |
| Cơ sở nhóm ngành CNKT Điện, Điện tử, gồm các môn: |
| Mạch điện |
| Điện tử cơ bản |
| Kỹ thuật số |
| Vi xử lý |
| Máy điện |
| Điện tử công suất |
| Tự chọn liên ngành 1, 2 |
| Chọn 2 môn trong số các môn dưới: |
| Trường điện từ |
| Đo lường và cảm biến |
| Vật liệu điện – điện tử |
| Khí cụ điện |
| Tín hiệu và hệ thống |
| 2/ Kiến thức chuyên ngành |
| Truyền động điện tự động |
| Cung cấp điện |
| Hệ thống điện |
| Điều khiển hệ thống điện công nghiệp |
| Năng lượng tái tạo (phần điện) |
| Đồ án Cung cấp điện |
| Đồ án Truyền động điện tự động |
| Đồ án Điều khiển hệ thống điện công nghiệp |
| 3/ Các môn thực tập |
| TT điện |
| TT máy điện |
| TT điện tử công suất |
| TT điện tử |
| TT kỹ thuật số |
| TT vi xử lý |
| TT Năng lượng tái tạo phần điện |
| TT cung cấp điện |
| TT truyền động điện tự động |
| TT điều khiển tự động hóa HTĐ CN |
| 4/ Tốt nghiệp |
| Liên kết doanh nghiệp – TT tốt nghiệp |
| Hoạt động ngoại khóa + seminar chuyên ngành |
| Khóa luận tốt nghiệp |
| 5/ Kiến thức tự chọn chuyên ngành |
| Tự chọn chuyên ngành/liên ngành/mooc 1, 2, 3 |
| 6/ Các môn tự chọn chuyên ngành/liên ngành/mooc |
| Ứng dụng Matlab trong KTĐ |
| Kỹ thuật chiếu sáng dân dụng và công nghiệp |
| Hệ thống kiểm soát an ninh, an toàn |
| Máy điện đặc biệt và sửa chữa máy điện |
| Các bài toán trong vận hành và thiết kế hệ thống điện |
| Ứng dụng điện tử công suất |
| Kiểm toán và tiết kiệm năng lượng |
| Nguồn dự phòng và hệ thống ATS |
| Quản trị công nghiệp & QLDA điện nâng cao |
| Bảo vệ và tự động hóa hệ thống điện công nghiệp |
| Hệ thống BMS |
| Nhà máy điện và trạm biến áp |
| Chất lượng điện năng |
| 7/ Tự chọn liên ngành |
| Cơ sở và ứng dụng AI |
| Xử lý ảnh |
| Thiết kế mạch điện tử |
| Thiết kế mô hình trên máy tính |
| Kỹ năng công nghiệp |
| Vi xử lý nâng cao |
| Robot công nghiệp |
| Hệ thống SCADA |
| Điều khiển thông minh |
| Nhận dạng và điều khiển hệ thống |
6. Học ngành Công nghệ kỹ thuật điện, điện tử ở trường nào?
Các trường đào tạo ngành Công nghệ Kỹ thuật điện, điện tử khá nhiều. Các bạn học sinh và các bậc phụ huynh có thể tham khảo thông tin tuyển sinh của các trường cũng như điểm chuẩn ngành Công nghệ Kỹ thuật điện, điện tử năm gần nhất để đưa ra lựa chọn tốt nhất.
Các trường tuyển sinh ngành Công nghệ Kỹ thuật điện, điện tử năm 2023 và điểm chuẩn mới nhất như sau:
a. Khu vực Hà Nội & các tỉnh miền Bắc
b. Khu vực miền Trung & Tây Nguyên
c. Khu vực TPHCM & các tỉnh miền Nam
d. Các trường cao đẳng đào tạo ngành Kỹ thuật điện, điện tử
- Trường Cao đẳng Điện tử – Điện lạnh Hà Nội
- Trường Cao đẳng truyền hình Việt Nam
- Trường Cao đẳng Phát thanh truyền hình I
- Trường Cao đẳng Công nghiệp Nam Định
- Trường Cao đẳng Công nghiệp Hưng Yên
- Trường Cao đẳng Kinh tế – Kỹ thuật Vĩnh Phúc
- Trường Cao đẳng Cộng đồng Hà Tây
- Trường Cao đẳng Công nghệ và Kinh tế Hà Nội
7. Các khối thi vào ngành
Ngành Công nghệ Kỹ thuật Điện, điện tử có thể xét tuyển theo một trong các khối thi sau:
- Khối A00 (Toán, Vật lý, Hóa học)
- Khối A01 (Toán, Vật lý, Tiếng Anh)
- Khối D01 (Văn, Toán, tiếng Anh)
- Khối D07 (Toán, Hóa học, Tiếng Anh)
- Khối A02 (Toán, Lý, Sinh)
- Khối A04 (Toán, Lý, Địa)
- Khối A09 (Toán, Địa, GDCD)
- Khối A10 (Toán, Lý, GDCD)
- Khối A16 (Toán, KHTN, Văn)
- Khối B00 (Toán, Hóa, Sinh)
- Khối C01 (Văn, Toán, Lý)
- Khối C04 (Văn, Toán, Địa)
- Khối C14 (Văn, Toán, GDCD)
- Khối D90 (Toán, KHTN, Anh)
Xem thêm: Danh sách khối thi đại học, cao đẳng
8. Công việc, cơ hội nghề nghiệp và mức lương của ngành
Các công việc trong ngành công nghệ kỹ thuật điện, điện tử rất đa dạng và có thể phụ thuộc vào quá trình học tập và kinh nghiệm của bạn thế nào.
Một số công việc phổ biến của ngành này bao gồm:
- Kỹ sư thiết kế điện: Phụ trách lập kế hoạch, thiết kế và giám sát việc lắp đặt, vận hành và bảo dưỡng các hệ thống điện.
- Kỹ sư điện tử: Chịu trách nhiệm chính trong việc thiết kế, phát triển các sản phẩm, hệ thống điện tử bao gồm các thiết bị sử dụng trong y tế, viễn thông, sản xuất và nhiều lĩnh vực khác.
- Kỹ sư phần cứng máy tính: Thiết kế, phát triển và thử nghiệm các thành phần phần cứng máy tính bao gồm bo mạch chủ, chip và các thiết bị liên quan.
- Kỹ sư tự động hóa: Thiết kế, phát triển các hệ thống tự động hóa cho các lĩnh vực như sản xuất, chế biến, vận chuyển…
Ngành công nghệ kỹ thuật điện, điện tử mang đến cơ hội nghề nghiệp trong nhiều lĩnh vực khác nhau từ công nghiệp sản xuất, viễn thông, phần mềm, quản yls năng lượng, công nghiệp ô tô…
Với sự phát triển nhanh chóng của công nghệ, nhu cầu về kỹ sư điện và điện tử cũng đang tăng lên nhanh chóng.
Mức lương của người làm trong ngành này có thể thay đổi lớn theo kinh nghiệm chuyên môn của mỗi người.
Theo báo cáo lương IT Việt Nam 2022, mức lương bình quân của một kỹ sư điện/điện tử là khoảng 10 – 20 triệu đồng mỗi tháng và có thể lên tới hơn 50 triệu đồng mỗi tháng với những người có chuyên môn cao.
9. Các thách thức và khó khăn của ngành
Cơ hội luôn đi kèm với thách thức và ngành công nghệ kỹ thuật điện, điện tử cũng không phải là ngoại lệ.
- Công nghệ điện, điện tử tiếp tục phát triển nhanh chóng, vì vậy người làm trong ngành phải cập nhật kiến thức và kỹ năng liên tục để hòa nhập được với xu hướng mới.
- Các sản phẩm và hệ thống điện, điện tử đóng vai trò quan trọng trong nhiều lĩnh vực, từ y tế tới viễn thông và năng lượng. Do vậy, có một áp lực lớn về việc đảm bảo chất lượng và an toàn của các thiết bị và hệ thống này.
- Ngành công nghệ kỹ thuật điện, điện tử cũng có tính cạnh tranh cao, yêu cầu các công ty và cá nhân liên tục nâng cao hiệu suất và sáng tạo để giữ vững vị trí trên thị trường.
10. Xu hướng tương lai của ngành công nghệ kỹ thuật điện, điện tử
Có một số xu hướng của ngành công nghệ kỹ thuật điện, điện tử đã được dự đoán trong tương lai.
- IoT đang mở rộng việc sử dụng công nghệ điện tử trong nhiều lĩnh vực mới như như nông nghiệp thông minh và nhà ở thông minh. Điều này tạo ra nhiều cơ hội mới cho ngành.
- Trí tuệ nhân tạo và Machine Learning đang ngày càng trở thành một phần quan trọng của nhiều hệ thống điện và điện tử, từ robot cho tới hệ thống điều khiển tự động.
- Với nhu cầu năng lượng sạch và hiệu quả, có nhiều cơ hội phát triển trong lĩnh vực năng lượng tái tạo và hệ thống năng lượng thông minh.
Ngành công nghệ kỹ thuật điện, điện tử không chỉ là cầu nối giữa lý thuyết và thực tế mà còn đóng vai trò cốt lõi trong tạo ra những tiến bộ công nghệ, phục vụ cuộc sống con người.
Thế giới hiện đại không thể thiếu những sản phẩm, giải pháp do ngành này tạo ra. Thách thức thì có nhưng cơ hội cũng rất nhiều, đòi hỏi những kỹ sư tài năng sự sáng tạo, đam mê và không ngừng học hỏi, cập nhật kiến thức.
Hi vọng rằng qua bài viết này, bạn sẽ có cái nhìn sâu sắc hơn, toàn diện hơn về ngành công nghệ kỹ thuật điện, điện tử, một lĩnh vực hấp dẫn và tiềm năng.
