Trong thế giới ngày càng số hóa hiện nay, ngành hệ thống thông tin đóng vai trò cực kỳ quan trọng và không thể thiếu trong việc cung cấp, quản lý và phân tích dữ liệu, hỗ trợ việc ra quyết định và tạo nên lợi thế cạnh tranh cho doanh nghiệp.
Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về ngành hệ thống thông tin, từ khái niệm cơ bản, tầm quan trọng của ngành, các chuyên ngành nhỏ cho tới tố chất cần thiết có thể thành công trong ngành này, cơ hội và khó khăn trong tương lai của ngành.
1. Ngành Hệ thống thông tin là gì?
Hệ thống thông tin (Information Systems – IS) là một ngành nằm ở giao điểm giữa công nghệ, kinh doanh và quản lý. Nó liên quan đến việc nghiên cứu, thiết kế, phát triển, triển khai, hỗ trợ và quản lý các hệ thống thông tin mà doanh nghiệp sử dụng để thu thập, lưu trữ, truy cập và phân phối thông tin.
Hệ thống thông tin không chỉ bao gồm phần mềm, phần cứng máy tính mà còn bao gồm cả người sử dụng, dữ liệu, quy trình và quy định cũng như cách thức mà các yếu tố này tương tác với nhau.
Ngành Hệ thống thông tin có mã ngành xét tuyển đại học là 7480104.
Tầm quan trọng và vai trò của Hệ thống thông tin trong xã hội hiện đại
- Hệ thống thông tin cung cấp dữ liệu và thông tin cần thiết giúp lãnh đạo và quản lý đưa ra quyết định kinh doanh chính xác và kịp thời.
- Hệ thống thông tin giúp tự động hóa các quy trình, giảm thời gian và lỗi, nâng cao hiệu suất và hiệu quả.
- Với hệ thống thông tin, doanh nghiệp có thể cung cấp dịch vụ tốt hơn cho khách hàng thông qua các kênh như website, ứng dụng di động và mạng xã hội.
- Hệ thống thông tin giúp bảo vệ thông tin quan trọng khỏi các mối đe dọa an ninh và giúp doanh nghiệp tuân thủ các yêu cầu pháp lý và quy định.
- Hệ thống thông tin giúp doanh nghiệp nhanh chóng thích ứng với thay đổi và tạo ra các sản phẩm, dịch vụ và mô hình kinh doanh mới.
2. Đặc điểm và vai trò của ngành hệ thống thông tin
IS không chỉ bao gồm công nghệ thông tin mà còn liên quan đến kinh tế, quản lý, tâm lý học và nhiều lĩnh vực khác. Điều này tạo ra sự đa dạng trong nghiên cứu và ứng dụng.
Trong ngành IS, có nhiều chuyên ngành khác nhau như quản lý dự án công nghệ thông tin, an ninh thông tin, phân tích dữ liệu và phát triển phần mềm, giúp mọi người có thể chọn lựa theo sở thích và mục tiêu nghề nghiệp của mình.
IS là một ngành năng động, thích nghi với sự thay đổi nhanh. Hệ thống thông tin luôn phải cập nhật và tiếp tục phát triển để có thể đáp ứng yêu cầu thay đổi của doanh nghiệp và xã hội.
3. Vai trò của ngành hệ thống thông tin
Hệ thống thông tin cung cấp dữ liệu và thông tin, giúp nhà lãnh đạo đưa ra quyết định kinh doanh chính xác và kịp thời.
Bằng cách tự động hóa các quy trình, hệ thống thông tin giúp cải thiện hiệu suất, tiết kiệm thời gian và giảm số lỗi.
Công nghệ thông tin và dữ liệu là hai yếu tố quan trọng để tạo ra lợi thế cạnh tranh, hệ thống thông tin giúp doanh nghiệp tận dụng tốt những yếu tố này.
Hệ thống thông tin giúp bảo vệ thông tin quan trọng của doanh nghiệp và giúp tuân thủ các yêu cầu pháp lý và quy định.
Hệ thống thông tin giúp doanh nghiệp thích ứng nhanh chóng với sự thay đổi và tạo ra sản phẩm, dịch vụ, mô hình kinh doanh mới.
Với những lý do trên, ngành hệ thống thông tin đóng một vai trò cốt lõi trong việc hỗ trợ sự phát triển và thịnh vượng của doanh nghiệp và xã hội.
3. Các chuyên ngành hệ thống thông tin
Ngành hệ thống thông tin rất rộng lớn và bao gồm nhiều chuyên ngành khác nhau. Dưới đây là một số chuyên ngành của HTTT:
- Quản trị dự án công nghệ thông tin (IT Project Management): Tập trung vào việc lập kế hoạch, quản lý và thực hiện các dự án công nghệ thông tin.
- An ninh thông tin (Information Security): Liên quan đến việc bảo vệ thông tin và hệ thống thông tin khỏi truy cập, sử dụng, tiết lộ, phá hủy, chỉnh sửa hoặc phân phối không hợp pháp.
- Phân tích dữ liệu (Data Analytics): Liên quan đến việc sử dụng các công cụ và kỹ thuật thống kê để phân tích dữ liệu và rút ra những thông tin hữu ích.
- Phát triển phần mềm (Software Development): Liên quan đến việc tạo ra các ứng dụng máy tính và phần mềm.
- Quản lý công nghệ thông tin (IT Management): Liên quan đến việc quản lý và điều hành tất cả các hoạt động công nghệ thông tin trong một tổ chức.
- Thiết kế giao diện người dùng (User Inteface Design): Liên quan đến việc thiết kế giao diện người dùng cho các ứng dụng và trang web.
Các chuyên ngành trên thường liên quan đến nhau. Nhiều công ty và tổ chức cần các chuyên gia từ nhiều chuyên ngành khác nhau để xây dựng và duy trì hệ thống thông tin của họ.
4. Các tố chất phù hợp với ngành
Để thành công trong ngành hệ thống thông tin, có một số tố chất và kỹ năng phù hợp với ngành này:
- Hiểu biết sâu sắc về cách các hệ thống hoạt động cũng như khả năng phân tích dữ liệu, thông tin để đưa ra quyết định.
- Kỹ năng giao tiếp để làm việc cùng đội ngũ và cộng tác với các bộ phận khác trong tổ chức.
- Kỹ năng giải quyết vấn đề.
- Khả năng tự học bởi công nghệ thay đổi rất nhanh chóng, bạn cần phải cập nhật kiến thức mới thường xuyên.
- Tỉ mỉ, chi tiết
- Có tính linh hoạt và thích ứng nhanh chóng với các thay đổi, bao gồm cả công nghệ mới và thay đổi trong môi trường kinh doanh.
Nếu bạn có những tố chất và kỹ năng trên, bạn có thể phù hợp với ngành hệ thống thông tin. Tuy nhiên đừng lo lắng nếu bạn chưa có bởi hầu hết chúng có thể được học và phát triển qua thời gian.
5. Chương trình đào tạo ngành hệ thống thông tin
Tham khảo ngay chương trình đào tạo ngành Hệ thống thông tin của trường Đại học Công nghệ – ĐHQGHN.
Chi tiết chương trình như sau:
| I. KIẾN THỨC CHUNG |
| Triết học Mác – Lênin |
| Kinh tế chính trị Mác – Lênin |
| Chủ nghĩa xã hội khoa học |
| Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam |
| Tư tưởng Hồ Chí Minh |
| Tiếng Anh B1 |
| Tiếng Anh B2 |
| Giáo dục thể chất |
| Giáo dục quốc phòng – an ninh |
| II. KIẾN THỨC CHUNG THEO LĨNH VỰC |
| Đại số |
| Giải tích 1 |
| Giải tích 2 |
| Vật lý đại cương 1 |
| Vật lý đại cương 2 |
| Giới thiệu về Công nghệ thông tin |
| Nhập môn lập trình |
| II. KIẾN THỨC CHUNG CHO KHỐI NGÀNH |
| Tín hiệu và hệ thống |
| Cấu trúc dữ liệu và giải thuật |
| Lựa chọn 1 trong 2 học phần: |
| Toán trong công nghệ |
| Xác suất thống kê |
| IV. KIẾN THỨC CHUNG CỦA NHÓM NGÀNH |
| Lập trình nâng cao |
| Toán học rời rạc |
| Kiến trúc máy tính |
| Nguyên lý hệ điều hành |
| Cơ sở dữ liệu |
| Mạng máy tính |
| Công nghệ phần mềm |
| Lập trình hướng đối tượng |
| V. KIẾN THỨC NGÀNH |
| Các học phần bắt buộc: |
| Cơ sở các hệ thống thông tin |
| Phân tích thiết kế các hệ thống thông tin |
| Hệ quản trị cơ sở dữ liệu |
| Khai phá dữ liệu |
| Phát triển ứng dụng web |
| Thông minh kinh doanh |
| Quản lý dự án HTTT |
| Thực tập doanh nghiệp |
| Chọn 1 trong 2 học phần: |
| Dự án khoa học |
| Dự án công nghệ |
| Các học phần tự chọn: |
| Định hướng chuyên sâu về Tích hợp dịch vụ và quản lý dữ liệu lớn: |
| Tích hợp dịch vụ |
| Thiết kế và phân tích thực nghiệm |
| Kỹ thuật và công nghệ dữ liệu lớn |
| Mật mã và An toàn thông tin |
| Công nghệ Blockchain |
| Kiến trúc hướng dịch vụ |
| Các hệ thống thương mại điện tử |
| Định hướng chuyên sâu về Khoa học dữ liệu và phân tích kinh doanh: |
| Trí tuệ nhân tạo |
| Khoa học dịch vụ |
| Phân tích kinh doanh |
| Khai phá dữ liệu hướng lĩnh vực |
| Phân tích dữ liệu dự báo |
| Phân tích mạng phương tiện xã hội trong kinh doanh |
| Phát triển ứng dụng doanh nghiệp |
| Các học phần bổ trợ: |
| Các học phần bổ trợ bắt buộc: |
| Kỹ năng khởi nghiệp |
| Pháp luật và đạo đức nghề nghiệp trong CNTT |
| Các học phần bổ trợ tự chọn: |
| Phương pháp tính |
| Tối ưu hóa |
| Tiếng Anh bổ trợ |
| Các học phần thuộc ngành Công nghệ kỹ thuật điện tử – viễn thông: |
| Xử lý tín hiệu số |
| Linh kiện điện tử |
| Kỹ thuật điện |
| Điện tử tương tự |
| Điện tử số |
| Các học phần thuộc khối ngành Kinh tế |
| Kinh tế vi mô |
| Nguyên lý quản trị kinh doanh |
| Nguyên lý Marketing |
| Khởi sự và tạo lập doanh nghiệp |
| Các học phần thuộc khối ngành Kinh trế |
| Lý luận về nhà nước và pháp luật |
| Lịch sử nhà nước và pháp luật |
| Luật hiến pháp |
| Luật hành chính |
| Khóa luận tốt nghiệp |
| Khóa luận tốt nghiệp |
6. Các trường đào tạo ngành Hệ thống thông tin
Việc nên học trường nào cũng phụ thuộc vào khá nhiều yếu tố, từ vị trí của bạn tới những yếu tố cao hơn như khả năng tài chính, khả năng học tập của mỗi người.
Nếu như bạn học tốt một chút, mình khuyên nên lựa chọn những trường đại học công lập ở top cao, chất lượng đào tạo tốt và được hỗ trợ học phí từ nhà nước nên học phí sẽ không quá cao. Nếu như bạn có điều kiện hơn thì có thể học ở các trường quốc tế, chi phí khá “chát” nhưng chắc chắn chất lượng đào tạo không chê vào đâu được.
Hiện nay đa phần các trường đào tạo ngành Công nghệ thông tin đều sẽ có chuyên ngành Hệ thống thông tin. Dưới đây là một số trường tốt để bạn lựa chọn khi muốn theo học ngành Hệ thống thông tin nhé.
Các trường tuyển sinh ngành/chuyên ngành Hệ thống thông tin năm 2023 và điểm chuẩn như sau:
a. Khu vực Hà Nội & các tỉnh miền Bắc
b. Khu vực miền Trung & Tây Nguyên
| TT | Tên trường | Điểm chuẩn 2022 |
| 1 | Trường Đại học Sư phạm Huế | 15 |
| 2 | Trường Đại học Duy Tân |
c. Khu vực TPHCM & các tỉnh miền Nam
7. Các khối thi ngành hệ thống thông tin
Các tổ hợp môn bạn có thể sử dụng để xét ngành Hệ thống thông tin là gì? Chi tiết mình cũng đã tổng hợp trong bảng dưới đây.
Ngành Hệ thống thông tin có thể xét tuyển theo 1 trong các khối thi sau:
- Khối A00 (Toán, Lý, Hóa)
- Khối A01 (Toán, Lý, Anh)
- Khối C01 (Toán, Văn, Lý)
- Khối D01 (Toán, Văn, Anh)
- Khối D07 (Toán, Hóa, Anh)
- Khối D90 (Toán, KHTN, Anh)
8. Cơ hội nghề nghiệp và mức lương của ngành hệ thống thông tin
Ngành Hệ thống thông tin tại Việt Nam đang có nhiều cơ hội phát triển do sự tăng trưởng mạnh mẽ của ngành công nghệ thông tin và việc chuyển đổi số hóa đang được mở rộng.
Các chuyên gia trong lĩnh vực này có thể tìm kiếm cơ hội nghề nghiệp trong nhiều ngành khác nhau như ngân hàng, tài chính, y tế, giáo dục và nhiều ngành khác.
Một số vị trí công việc phổ biến trong lĩnh vực này bao gồm:
- Chuyên viên, quản lý dự án công nghệ thông tin.
- Chuyên viên, quản lý an ninh thông tin.
- Chuyên viên phân tích dữ liệu.
- Lập trình viên, kỹ sư phần mềm.
- Chuyên viên, quản lý hệ thống thông tin.
- Nhà thiết kế giao diện người dùng.
Mức lương trong ngành hệ thống thông tin tại Việt Nam khá đa dạng, tùy thuộc vào vị trí công việc, kinh nghiệm, kỹ năng và cơ quan hoặc công ty bạn làm việc.
Mức lương bình quân của ngành hệ thống thông tin tại Việt Nam là từ 10 – 15 triệu đồng/tháng với sinh viên mới ra trường. Với những người có kinh nghiệm hơn, mức lương có thể từ 20 – 30 triệu đồng/tháng.
Lưu ý rằng trên đây chỉ là con số ước lượng và thực tế có thể khác biệt do nhiều yếu tố khác nhau. Tuy nhiên, ngành hệ thống thông tin được xem là một trong những ngành có mức lương tốt nhất trong lĩnh vực công nghệ thông tin tại Việt Nam.
9. Tương lai của ngành hệ thống thông tin
Ngành hệ thống thông tin sẽ tiếp tục phát triển và có vai trò quan trọng ngày càng tăng trong tương lai.
Các doanh nghiệp và tổ chức đang ngày càng nhận ra tầm quan trọng của việc chuyển đổi số để nâng cao hiệu suất, tối ưu hóa quy trình làm việc và cung cấp dịch vụ tốt hơn cho các khách hàng. Ngành hệ thống thông tin sẽ đóng một vai trò chủ chốt trong quá trình chuyển đổi số này.
Công nghệ thông tin ngày càng phát triển nhanh chóng, tạo ra nhiều cơ hội mới cho ngành hệ thống thông tin. Các công nghệ như trí tuệ nhân tạo (AI), học máy (Machine Learning), dữ liệu lớn (Big Data) và Blockchain đều có tầm ảnh hưởng lớn đến cách chúng ta thu thập, lưu trữ, xử lý và sử dụng thông tin.
Với số lượng lớn được tạo ra và lưu trữ trực tuyến, an ninh thông tin ngày càng trở nên quan trọng. Các doanh nghiệp và tổ chức cần các chuyên gia hệ thống thông tin để giúp bảo vệ thông tin và dữ liệu của họ khỏi các mối đe dọa.
Ngành hệ thống thông tin cũng sẽ đóng một vai trò quan trọng trong việc giúp các doanh nghiệp và tổ chức tận dụng dữ liệu để đưa ra quyết định kinh doanh dựa trên dữ liệu và đưa ra các dự đoán chính xác về tương lai.
Tương lai của ngành hệ thống thông tin rất xán lạn, với nhiều cơ hội phát triển và nhu cầu về nhân lực chuyên môn cao trong ngành này sẽ không ngừng tăng lên.
10. Thử thách và khó khăn của ngành hệ thống thông tin
Ngành hệ thống thông tin giống như bất kỳ ngành nào khác, cũng phải đối mặt với một số thách thức và khó khăn nhất định.
Công nghệ thông tin đang phát triển và thay đổi nhanh chóng, do vậy một thách thức lớn là công nghệ, ngôn ngữ lập trình và các phương pháp mới không ngừng cập nhật.
Với sự gia tăng về lượng dữ liệu được lưu trữ và truyền tải trực tuyến, việc đảm bảo an ninh thông tin là một thách thức ngày càng quan trọng. Các hệ thống thông tin phải được bảo vệ khỏi rủi ro bị hack, rò rỉ thông tin hoặc mất dữ liệu.
Quản lý dự án IT thường đòi hỏi sự cân nhắc giữa yêu cầu khách hàng, nguồn lực sẵn có, thời gian và chi phí. Điều này đôi khi có thể tạo ra áp lực và thách thức trong việc đảm bảo dự án hoàn thành đúng hạn và đạt được mục tiêu đề ra.
Các chuyên gia hệ thống thông tin thường cần làm việc với nhiều bộ phận khác nhau trong một tổ chức. Do đó, họ phải giỏi trong việc giao tiếp và cộng tác, đôi khi còn phải giải thích các vấn đề kỹ thuật cho những người không chuyên về công nghệ.
Với lượng dữ liệu ngày càng tăng, việc quản lý, lưu trữ và phân tích dữ liệu cũng trở thành một thách thức. Điều này đòi hỏi các chuyên gia hệ thống thông tin phải hiểu và sử dụng hiệu quả các công cụ và phương pháp mới liên quan đến dữ liệu lớn.
Để tối ưu hóa sự hỗ trợ của hệ thống thông tin cho mục tiêu kinh doanh, các chuyên gia trong lĩnh vực này cần hiểu rõ về nguyên tắc kinh doanh cơ bản, đôi khi còn phải hiểu về ngành công nghiệp mà họ đang làm việc.
Sự phát triển không ngừng của công nghệ thông tin đã mở ra cánh cửa với vô số cơ hội nghề nghiệp cho những người theo đuổi ngành này.
Tuy nhiên, để thành công, bạn cần phải trang bị cho mình những kỹ năng cần thiết và thích ứng với sự thay đổi nhanh chóng của công nghệ.
Tương lai của ngành hệ thống thông tin sẽ tiếp tục mở rộng và phát triển, đem lại nhiều cơ hội mới cho những ai đang chuẩn bị bước vào lĩnh vực này. Hãy tiếp tục trau dồi kiến thức và kỹ năng của mình để sẵn sàng cho những thách thức và cơ hội sắp tới.
