Trong thế giới hiện đại ngày nay, mạng máy tính và truyền thông dữ liệu đóng vai trò cốt lõi trong việc định hình và phát triển của xã hội thông tin.
Bằng cách cho phép trao đổi thông tin và dữ liệu một cách nhanh chóng, mạng máy tính và truyền thông dữ liệu đã mở ra cánh cửa cho sự tiến bộ trong nhiều lĩnh vực khác nhau, từ kinh doanh và giáo dục đến y tế, giải trí.
Trong bối cảnh dịch Covid19, khi nhiều hoạt động diễn ra trực tuyến, ngành này càng khẳng định vai trò không thể thiếu của mình.
Bài viết này sẽ khám phá về ngành mạng máy tính và truyền thông dữ liệu, các ứng dụng của nó, tố chất phù hợp với ngành, quá trình đào tạo, cơ hội và thách thức của ngành này.
1. Ngành Mạng máy tính và Truyền thông dữ liệu là gì?
Ngành Mạng máy tính và truyền thông dữ liệu là một phần không thể thiếu trong cuộc sống hiện đại. Đây là ngành khoa học nghiên cứu về việc liên kết các hệ thống máy tính và các thiết bị khác với nhau để chia sẻ thông tin và dịch vụ.
Truyền thông dữ liệu, một phần của ngành này chủ yếu tập trung vào việc truyền và nhận dữ liệu qua các kênh truyền thông.
Ngành Mạng máy tính và Truyền thông dữ liệu có mã ngành là 7480102.
Tầm quan trọng của ngành mạng máy tính và truyền thông dữ liệu
- Mạng máy tính giúp kết nối con người trên toàn thế giới, tạo ra một thế giới số hóa và tạo ra cơ hội cho việc hợp tác và giao lưu văn hóa toàn cầu.
- Các mạng máy tính và truyền thông dữ liệu cho phép truy cập vào nguồn thông tin và kiến thức rộng lớn từ khắp nơi trên thế giới. Điều này tạo điều kiện cho việc tự học và nghiên cứu.
- Ngành này là nền tảng cho sự phát triển của thương mại điện tử, từ việc mua sắm trực tuyến đến việc giao dịch tài chính.
- Trong y tế, mạng máy tính và truyền thông dữ liệu giúp nâng cao chăm sóc bệnh nhân và quản lý thông tin y tế.
- Các dịch vụ công cộng và chính phủ điện tử ngày càng phụ thuộc vào ngành này để cung cấp dịch vụ vụ cho công dân.
- Mạng máy tính và truyền thông dữ liệu đóng một vai trò quan trọng trong việc đảm bảo an ninh quốc gia và quốc tế.
- Các dịch vụ giải trí trực tuyến như streaming video, game trực tuyến đều phụ thuộc vào ngành này.
- Với sự phát triển của Internet of Things (IoT) và trí tuệ nhân tạo (AI), ngành mạng máy tính và truyền thông dữ liệu càng trở nên quan trọng hơn nữa.
Ngành Mạng máy tính và truyền thông dữ liệu đóng vai trò trung tâm trong việc tạo ra một xã hội kỹ thuật số hóa, kết nối và hiện đại.
2. Ứng dụng của ngành mạng máy tính và truyền thông dữ liệu
Ngành mạng máy tính và truyền thông dữ liệu được áp dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực khác nhau trong xã hội. Dưới đây là một số lĩnh vực phổ biến được ứng dụng:
- Giáo dục: Mạng máy tính và truyền thông dữ liệu giúp phát triển các hệ thống giáo dục trực tuyến, nơi học sinh và sinh viên có thể học và trao đổi thông tin từ xa. Điều này đã thúc đẩy sự phát triển của e-learning và các lớp học trực tuyến.
- Y tế: Các hệ thống mạng giúp nâng cao chăm sóc bệnh nhân thông qua việc tạo ra các hệ thống thông tin y tế kỹ thuật số, cho phép các bác sĩ và y tá thro dõi trạng thái sức khỏe của bệnh nhân và truy cập vào hồ sơ y tế từ xa.
- Thương mại điện tử: Truyền thông dữ liệu và mạng máy tính là nền tảng của sự phát triển của thương mại điện tử, từ việc mua sắm trực tuyến đến việc giao dịch tài chính.
- Quản lý doanh nghiệp: Các công ty lớn sử dụng mạng máy tính và truyền thông dữ liệu để quản lý các hoạt động kinh doanh, từ việc theo dõi hàng tồn kho cho đến quản lý quy trình làm việc và giao tiếp giữa các bộ phận.
- Truyền thông và giải trí: Mạng máy tính đã thay đổi cách chúng ta tiếp cận thông tin và giải trí. Các dịch vụ streaming như Netflix, các trang tin tức trực tuyến và các nền tảng mạng xã hội như Facebook, Tiktok đều phụ thuộc vào ngành này.
- Quốc phòng và an ninh: Mạng máy tính và truyền thông dữ liệu đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo an ninh quốc gia, từ việc theo dõi các mối đe dọa đến việc phân tích dữ liệu quan trọng.
- Khoa học và nghiên cứu: Mạng máy tính và TTDL giúp nghiên cứu viên truy cập vào các nguồn thông tin và dữ liệu lớn từ khắp nơi trên thế giới, hỗ trợ quá trình nghiên cứu và phát triển.
- IoT và AI: Mạng máy tính và truyền thông dữ liệu đóng vai trò quan trọng trong việc kết nối các thiết bị và hệ thống trong IoT và việc xử lý và truyền dữ liệu cho các hệ thống AI.
Ngành mạng máy tính và truyền thông dữ liệu chính là trái tim của nền kinh tế kỹ thuật số hiện đại và đã thay đổi cách chúng ta làm việc, học hỏi, giải trí và giao tiếp với nhau.
3. Các tố chất phù hợp với ngành
Để thành công trong ngành mạng máy tính và truyền thông dữ liệu, các cá nhân cần phát triển một loạt các tố chất và kỹ năng cụ thể như dưới đây:
- Kiến thức chuyên sâu về lập trình, hệ thống máy tính, cấu trúc mạng và các giao thức truyền thông.
- Khả năng giải quyết vấn đề, tìm ra nguyên nhân gốc rễ của vấn đề và giải quyết nó một cách hiệu quả.
- Tư duy logic trong xây dựng và bảo dưỡng một hệ thống mạng.
- Kỹ năng giao tiếp giúp giải thích các vấn đề kỹ thuật cho những người không chuyên về công nghệ.
- Liên tục học hỏi kiến thức mới.
- Tỉ mỉ, chi tiết.
4. Chương trình đào tạo ngành mạng máy tính và truyền thông dữ liệu
Theo học ngành Mạng máy tính và TTDL bạn sẽ được đào tạo các kỹ năng và kiến thức về mạng máy tính, có khả năng làm chủ các công nghệ mạng hiện nay từ thư tín điện tử tới truyền tải tệp tin, truyền thông thông tin và những công nghệ tiên tiến nhất hiện nay như điện toán đám mây, tính toán lưới, tính toán di động, xây dựng, vận hành data center…
Tham khảo ngay chương trình đào tạo ngành Mạng máy tính và truyền thông dữ liệu của trường Đại học Tôn Đức Thắng nhé.
Chi tiết chương trình như sau:
| I. KIẾN THỨC ĐẠI CƯƠNG |
| Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mac – Lênin |
| Tư tưởng Hồ Chí Minh |
| Đường lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt nam |
| Pháp luật đại cương |
| Tiếng Anh 1, 2, 3 |
| Giải tích ứng dụng cho CNTT |
| Đại số tuyến tính cho CNTT |
| Xác suất và thống kê ứng dụng cho Công nghệ thông tin |
| Phương pháp học đại học |
| Kỹ năng làm việc nhóm |
| Kỹ năng viết và trình bày |
| Kỹ năng phát triển bền vững |
| Giáo dục thể chất: Bơi lội và 04 tín chỉ tự chọn về Giáo dục thể chất trong 15 môn GDTC |
| Giáo dục quốc phòng: 3 học phần |
| II. KIẾN THỨC CHUYÊN NGÀNH |
| Phương pháp lập trình |
| Cấu trúc dữ liệu và giải thuật 1 |
| Cấu trúc rời rạc |
| III. KIẾN THỨC NGÀNH |
| Tổ chức máy tính |
| Nhập môn hệ điều hành |
| Nhập môn Mạng máy tính |
| Thực tập nghề nghiệp |
| IV. KIẾN THỨC CHUYÊN NGÀNH |
| Học phần bắt buộc, bao gồm: |
| Toán tổ hợp và đồ thị |
| Cấu trúc dữ liệu và giải thuật 2 |
| Giao thức và Mạng máy tính |
| Bảo mật mạng |
| Nhập môn Bảo mật máy tính |
| Dự án Công nghệ thông tin 1 |
| Lập trình mạng căn bản |
| Học phần tự chọn, bao gồm: |
| Tính toán không dây |
| Mạng đa phương tiện và di động |
| Tính toán song song |
| Lập trình song song và đồng thời |
| Giải thuật phân tán và song song |
| Kiến trúc vi xử lý đa nhân |
| Kiến trúc Internet |
| Truyền dữ liệu |
| Phân tích lưu lượng mạng |
| Xử lý ngôn ngữ tự nhiên |
| Xử lý văn bản trên Web |
| Xử lý dữ liệu lớn |
| Khai thác dữ liệu và Khai phá tri thức |
| Mô hình không chắc chắn |
| Hệ thống thương mại thông minh |
| Trò chơi di động |
| Mạng máy tính nâng cao |
| Hệ thống hỗ trợ truyền thông liên tục |
| Kiến trúc máy tính nâng cao |
| Nhập môn các hệ thống phân tán |
| Phân tích hiệu suất hệ thống máy tính |
| Chuyên đề Công nghệ phần mềm |
| Nhập môn Xử lý ảnh số |
| An toàn mạng không dây và di động |
| Hệ thống phát hiện xâm nhập mạng |
| Nhập môn Học máy |
| Nhập môn Trí tuệ nhân tạo |
| Quản trị hệ thống thông tin |
| Phát triển hệ thống thông tin doanh nghiệp |
| Hệ cơ sở dữ liệu |
| Phân tích và thiết kế yêu cầu |
| Nhập môn Bảo mật thông tin |
| Phát triển ứng dụng di động |
| Phát triển phần mềm trên nền tảng tiến hóa |
| Lập trình web và ứng dụng |
| Tập sự nghề nghiệp: |
| SV thực hiện từ 2- 4 tháng làm việc tập sự tại doanh nghiệp như một nhân viên/kỹ sư |
| Thi kỳ thi kỹ năng thực hành chuyên môn |
| Khóa luận TN hoặc tự chọn chuyên ngành: Dự án Công nghệ thông tin 2 hoặc Khóa luận tốt nghiệp |
5. Các trường đào tạo ngành Mạng máy tính và truyền thông dữ liệu
Có những trường nào đào tạo ngành Mạng máy tính và Truyền thông dữ liệu?
TrangEdu cung cấp danh sách các trường tuyển sinh và đào tạo ngành Mạng máy tính và Truyền thông dữ liệu cập nhật mới nhất hàng năm trước mùa tuyển sinh để các bạn có thể lựa chọn được một trường phù hợp nhất với bản thân.
Các trường tuyển sinh ngành Mạng máy tính và Truyền thông dữ liệu năm 2023 và điểm chuẩn mới nhất như sau:
6. Các khối thi ngành Mạng máy tính và truyền thông dữ liệu
Ngành Mạng máy tính truyền thông dữ liệu có thể xét tuyển theo một trong các khối thi sau:
- Khối A00 (Toán, Lý, Hóa)
- Khối A01 (Toán, Lý, Anh)
- Khối D01 (Toán, Văn, Anh)
- Khối D07 (Toán, Hóa, Anh)
- Khối C01 (Văn, Toán, Lý)
7. Cơ hội nghề nghiệp và mức lương ngành
Ngành mạng máy tính và truyền thông dữ liệu đang mở ra nhiều cơ hội nghề nghiệp cho những người có kỹ năng và kiến thức cần thiết.
Các chuyên gia trong lĩnh vực này có thể tìm thấy những cơ hội việc làm trong nhiều ngành:
- Quản lý mạng: Chịu trách nhiệm quản lý và bảo dưỡng các mạng máy tính của một tổ chức.
- Kỹ sư mạng: Thiết kế, triển khai các mạng máy tính và hệ thống truyền thông dữ liệu.
- Chuyên gia bảo mật mạng: Giám sát và bảo vệ mạng máy tính khỏi các mối đe dọa bảo mật.
- Kỹ sư hỗ trợ: Giải quyết các vấn đề kỹ thuật liên quan đến mạng và hệ thống máy tính.
- Kỹ sư viễn thông: Làm việc với các hệ thống và dịch vụ truyền thông như mạng điện thoại và dịch vụ internet.
Mức lương trong ngành này phụ thuộc vào một số yếu tố như vị trí, kinh nghiệm, kỹ năng mỗi người.
Do nhu cầu cao và tầm quan trọng của công việc, các chuyên gia mạng máy tính và truyền thông dữ liệu thường nhận được mức lương tốt hơn các ngành khác.
Theo thống kê các trang tuyển dụng tại Việt Nam, mức lương bình quân của nhân sự ngành mạng máy tính và truyền thông dữ liệu mới ra trường là từ 10 – 20 triệu đồng mỗi tháng.
Mức lương và các cơ hội việc làm trên có thể thay đổi theo thời gian và phụ thuộc vào một số yếu tố nhất định.
8. Thách thức và khó khăn của ngành
Ngành Mạng máy tính và truyền thông dữ liệu mang lại nhiều cơ hội nghề nghiệp nhưng cũng có một số thách thức và khó khăn.
Công nghệ thay đổi nhanh chóng, ngành mạng máy tính và truyền thông dữ liệu không phải là ngoại lệ. Điều này đòi hỏi người làm việc trong lĩnh vực này phải thường xuyên học hỏi, cập nhật kiến thức mới để theo kịp xu hướng.
Với sự gia tăng các cuộc tấn công mạng và vi phạm dữ liệu, việc đảm bảo bảo mật cho mạng và dữ liệu trở thành một thách thức lớn. Điều này đòi hỏi sự hiểu biết sâu sắc về các mối đe dọa bảo mật hiện tại và cách ngăn chặn chúng.
Sự gia tăng trong việc sử dụng và phân tích dữ liệu lớn đặt ra những thách thức trong việc lưu trữ, xử lý và truyền thông dữ liệu. Điều này đòi hỏi các giải pháp mạng nhanh và hiệu quả.
Mạng ngày càng trở nên phức tạp hơn với sự phát triển của công nghệ như điện toán đám mây, mạng 5G và Internet of Things (IoT). Điều này đòi hỏi một hiểu biết rõ ràng về cách các công nghệ này hoạt động và làm thế nào để tích hợp chúng vào hệ thống mạng hiện có.
Mạng máy tính và hệ thống truyền thông dữ liệu cần phải hoạt động liên tục, 24 giờ mỗi ngày và 7 ngày một tuần. Điều này có thể đặt ra những thách thức về quản lý thời gian và cân nhắc giữa công việc và cuộc sống cá nhân.
Việc triển khai và duy trì hệ thống mạng hiệu quả đòi hỏi đầu tư lớn về tài nguyên, bao gồm cả phần cứng, phần mềm và nhân lực.
Các chính sách và quy định liên quan đến bảo mật dữ liệu, quản lý mạng và quyền riêng tư người dùng thường xuyên thay đổi và khác nhau giữa các quốc gia và khu vực. Điều này đòi hỏi những người làm việc trong lĩnh vực này phải thích ứng và tuân thủ các quy định mới.
9. Tương lai của ngành mạng máy tính và truyền thông dữ liệu
Tương lai của ngành mạng máy tính và truyền thông dữ liệu rất xán lạn, dựa trên nhu cầu tăng lên cho việc kết nối mạng và truyền dữ liệu trong hầu hết mọi lĩnh vực của cuộc sống.
Dưới đây là một số xu hướng của ngành được các chuyên gia đưa ra:
- Mạng 5G đang trở nên ngày càng phổ biến, cung cấp tốc độ truyền dữ liệu nhanh hơn nhiều và thời gian đáp ứng nhanh hơn so với mạng 4G. Công nghệ mạng tiếp theo cũng đang được phát triển.
- IoT – mạng lưới của các thiết bị vật lý được kết nối với internet đang được phát triển nhanh chóng. Điều này tạo ra nhu cầu lớn cho việc quản lý mạng và truyền dữ liệu.
- Việc chuyển dịch từ máy chủ cục bộ đến dịch vụ lưu trữ đám mây đang tạo ra nhu cầu mới cho các chuyên gia mạng và truyền dữ liệu.
- Khi ngày càng nhiều dữ liệu được truyền qua mạng, vấn đề bảo mật và quyền riêng tư sẽ trở nên ngày càng quan trọng.
- Trí tuệ nhân tạo (AI) và học máy đang tạo ra sự thay đổi lớn trong cách chúng ta quản lý và tận dụng dữ liệu. Điều này cũng tạo ra những cơ hội mới cho ngành mạng máy tính và truyền thông dữ liệu.
- Edge computing là xu hướng mà dữ liệu được xử lý gần nơi nó được tạo ra hơn là được gửi đến trung tâm dữ liệu trung ương. Edge computing giảm thiểu độ trễ và tăng cường khả năng xử lý dữ liệu trong thời gian thực, điều này đòi hỏi những kỹ năng mới trong ngành mạng máy tính và truyền thông dữ liệu.
Các xu hướng trên đều tạo ra nhu cầu cao cho các chuyên gia có kiến thức và kỹ năng trong lĩnh vực mạng máy tính và truyền thông dữ liệu.
Nhìn chung, ngành mạng máy tính và truyền thông đữ liệu là một lĩnh vực đầy hứa hẹn, với cơ hội nghề nghiệp phong phú và mức lương hấp dẫn. Tuy vậy cũng giống các ngành công nghiệp khác, ngành này cũng đòi hỏi sự cập nhật liên tục với xu hướng công nghệ mới và sự thích nghi nhanh chóng với các thách thức.
Với sự phát triển không ngừng của công nghệ và nhu cầu ngày càng tăng của việc kết nối mạng và truyền dữ liệu, tương lai của ngành này rất xán lạn. Điều quan trọng là chúng ta cần chuẩn bị và đào tạo cho lực lượng lao động có khả năng đáp ứng nhu cầu ngày càng cao này.
