Trong bối cảnh thế giới ngày càng phụ thuộc vào năng lượng để vận hành và phát triển, ngành quản lý năng lượng đóng một vai trò quan trọng không thể phủ nhận.
Đây là một ngành nằm ở trung tâm của nhiều vấn đề cấp bách hiện nay, bao gồm biến đổi khí hậu, an ninh năng lượng và cần thiết phải chuyển dịch hướng tới mô hình kinh tế xanh.
Trong bài viết này, TrangEdu sẽ cùng bạn khám phá ngành quản lý năng lượng, tầm quan trọng của nó trong thế giới hiện đại, các đặc điểm nổi bật, tố chất cần thiết để thành công trong ngành này, cơ hội và thách thức trong tương lai.
1. Ngành quản lý năng lượng là gì?
Ngành Quản lý năng lượng đề cập đến việc sử dụng và quản lý năng lượng một cách hiệu quả, bao gồm việc tối ưu hóa sử dụng năng lượng, giảm thiểu tác động môi trường và đảm bảo sự bền vững trong việc cung cấp năng lượng.
Các chuyên gia trong ngành này tập trung vào việc quản lý các nguồn năng lượng như dầu mỏ, khí tự nhiên, than, năng lượng tái tạo và hạt nhân, đồng thời nắm vững các nguyên tắc của kỹ thuật, kinh tế và chính sách công nghệ để đánh giá các lựa chọn và quyết định về năng lượng.
Ngành Quản lý năng lượng có mã ngành xét tuyển đại học là 7510602.
Tầm quan trọng của ngành quản lý năng lượng
- Quản lý năng lượng hiệu quả giúp giảm lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính và tác động tiêu cực với môi trường. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh thế giới đang đối mặt với nguy cơ biến đổi khí hậu.
- Quản lý năng lượng giúp các doanh nghiệp và các cơ sở khác sử dụng năng lượng một cách hiệu quả, giảm lãng phí và tiết kiệm chi phí.
- Quản lý năng lượng còn giúp đảm bảo rằng chúng ta có nguồn cung năng lượng đáng tin cậy, giúp bảo vệ nền kinh tế và an ninh quốc gia khỏi những biến động giá năng lượng và các vấn đề liên quan đến cung cấp năng lượng.
- Nhu cầu về quản lý năng lượng hiệu quả đã tạo ra sự đổi mới trong các công nghệ và phương pháp mới, bao gồm năng lượng tái tạo và cải tiến hiệu suất năng lượng.
- Ngành quản lý năng lượng cũng tạo ra nhiều cơ hội việc làm, đào tạo một lực lượng lao động kỹ thuật và quản lý có trình độ cao, cùng với việc tạo ra lợi ích kinh tế thông qua việc giảm chi phí và tăng hiệu suất.
2. Đặc điểm của ngành quản lý năng lượng
Ngành quản lý năng lượng không chỉ liên quan đến một ngành cụ thể. Nó liên quan đến nhiều lĩnh vực như kỹ thuật, kinh tế, quản lý dự án, chính sách công và môi trường. Điều này đòi hỏi người làm trong lĩnh vực này phải có kiến thức và kỹ năng đa dạng.
Ngành năng lượng đang trải qua những thay đổi lớn do sự tiến bộ trong công nghệ, những biến đổi trong chính sách và luật pháp, sự thay đổi trong thị trường năng lượng toàn cầu. Những người làm trong lĩnh vực này phải luôn cập nhật kiến thức và điều chỉnh chiến lược quản lý năng lượng để đáp ứng những thay đổi này.
Quản lý năng lượng có tầm quan trọng chiến lược với mọi tổ chức, từ doanh nghiệp cho đến chính phủ. Việc sử dụng và quản lý năng lượng một cách hiệu quả có thể giúp tiết kiệm chi phí, giảm tác động môi trường và nâng cao an ninh năng lượng.
Ngành quản lý năng lượng cũng liên quan chặt chẽ đến việc bảo vệ môi trường và giảm thiểu tác động của con người với biến đổi khí hậu. Việc tìm kiếm và áp dụng các phương pháp sử dụng năng lượng bền vững và hiệu quả là một phần quan trọng trong công việc.
Việc quản lý năng lượng đòi hỏi phải cân nhắc đến nhiều yếu tố khác nhau, từ việc tìm hiểu và áp dụng công nghệ mới đến việc đưa ra quyết định đầu tư dựa trên phân tích kinh tế và việc điều chỉnh các chiến lược để phù hợp với chính sách và quy định mới.
3. Các tố chất phù hợp với ngành
Để học tập và làm việc trong ngành quản lý năng lượng, các chuyên gia cần phải có một số tố chất và kỹ năng dưới đây:
- Hiểu biết về các hệ thống năng lượng và các công nghệ liên quan, bao gồm hiểu biết về các quy định và tiêu chuẩn kỹ thuật.
- Kỹ năng phân tích dữ liệu phức tạp, đánh giá hiệu suất năng lượng và đưa ra quyết định dựa trên thông tin này.
- Hiểu biết về chính sách kinh tế liên quan đến năng lượng, bao gồm cả những quy định và chính sách về năng lượng.
- Quan tâm đến môi trường, tìm kiếm cách tối ưu hóa việc sử dụng năng lượng để giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường.
- Kỹ năng giao tiếp, truyền đạt thông tin một cách rõ ràng và hiệu quả đến các bên liên quan khác nhau.
- Khả năng tiếp thu công nghệ mới, linh hoạt và sẵn lòng học hỏi các công nghệ mới.
- Có tư duy chiến lược, tầm nhìn dài hạn và phát triển các chiến lược hiệu quả để đáp ứng các mục tiêu liên quan đến năng lượng.
4. Chương trình đào tạo
Tham khảo ngay chương trình đào tạo ngành Quản lý năng lượng của Trường Đại học Điện lực:
| TT | Tên học phần | Số tín chỉ |
| I | KHỐI KIẾN THỨC GIÁO DỤC ĐẠI CƯƠNG | |
| 1 | Triết học Mác – Lênin | 3 |
| 2 | Toán cao cấp 1 | 2 |
| 3 | Toán cao cấp 2 | 2 |
| 4 | Nhập môn tin học | 3 |
| 5 | Kinh tế chính trị Mác – Lênin | 2 |
| 6 | Vật lý | 3 |
| 7 | Vẽ kỹ thuật 1 | 2 |
| 8 | Chủ nghĩa xã hội khoa học | 2 |
| 9 | Tiếng Anh 1 | 4 |
| 10 | Tư tưởng Hồ Chí Minh | 2 |
| 11 | Tiếng Anh 2 | 3 |
| 12 | Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam | 2 |
| 13 | Xác suất thống kê | 2 |
| II | KIẾN THỨC CƠ SỞ NGÀNH | |
| 14 | Kinh tế học đại cương | 2 |
| 15 | Tin học ứng dụng trong quản lý kinh tế | 2 |
| 16 | Kỹ thuật nhiệt 1 | 2 |
| 17 | Kỹ thuật điện đại cương | 2 |
| 18 | Quản trị học | 3 |
| 19 | Toán kinh tế | 3 |
| 20 | Kế toán đại cương | 2 |
| 21 | Thủy lực | 2 |
| 22 | Cơ sở kinh tế năng lượng | 2 |
| 23 | Kinh tế lượng | 3 |
| 24 | Quản lý chất lượng | 2 |
| 25 | Quản lý tác nghiệp | 3 |
| 26 | Quản lý nguồn nhân lực | 2 |
| 27 | Lý thuyết giá năng lượng | 2 |
| 28 | Quản lý chiến lược | 2 |
| 29 | Lý thuyết trò chơi | 2 |
| 30 | Lò công nghiệp | 2 |
| 31 | Thực tập Điện cơ bản (D1) | |
| III | KIẾN THỨC CHUYÊN NGÀNH | |
| 32 | Hệ thống cung cấp năng lượng nhiệt | 3 |
| 33 | Quản lý tài chính | 3 |
| 34 | Hệ thống cung cấp điện | 3 |
| 35 | Đồ án hệ thống cung cấp điện | 1 |
| 36 | Nguyên lý thiết bị trong NMĐ | 3 |
| 37 | Kỹ thuật đo lường điện | 2 |
| 38 | Kỹ thuật đo lường các đại lượng không điện | 2 |
| 39 | Tiếng Anh chuyên ngành Quản lý năng lượng 1 | 2 |
| 40 | Phân tích và quản lý dự án | 3 |
| 41 | Tiếng Anh chuyên ngành Quản lý năng lượng 2 | 2 |
| 42 | Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả | 3 |
| 43 | Vận hành kinh tế hệ thống điện | 3 |
| 44 | Thị trường điện | 2 |
| 45 | Quy hoạch phát triển hệ thống năng lượng | 2 |
| 46 | Định mức kinh tế kỹ thuật | 2 |
| 47 | Kiểm toán năng lượng | 2 |
| 48 | Dự báo nhu cầu năng lượng | 3 |
| 49 | Năng lượng và môi trường | 2 |
| 50 | Các loại trả phí trong thị trường phi điều tiết | 2 |
| 51 | Chính sách và quy định trong ngành quản lý năng lượng | 2 |
| 52 | Thực tập nhận thức nhà máy điện | 2 |
| 53 | Thực tập vận hành | 3 |
| 54 | Thực tập quản lý | 4 |
| 55 | Vận hành kinh tế lò hơi | 2 |
| 56 | Xây dựng mô hình quản lý năng lượng | 2 |
| 57 | Tiết kiệm năng lượng trong công nghiệp | 2 |
| 58 | Tiết kiệm năng lượng trong chiếu sáng | 2 |
| 59 | Quản lý năng lượng trong tòa nhà | 2 |
| 60 | Kiến trúc 1 | 2 |
| 61 | Mô phỏng tòa nhà TKNL | 2 |
| 62 | Công trình TKNL và hiệu quả | 2 |
| 63 | Sử dụng năng lượng hiệu quả động cơ | 2 |
| 64 | Quản lý kinh doanh nhà máy điện | 2 |
| 65 | Hệ thống đồng phát nhiệt điện | 2 |
| 66 | Thu hồi nhiệt thải | 2 |
| 67 | Hệ thống giám sát điều khiển trong quản lý năng lượng | 2 |
| 68 | Bảo ôn công nghiệp | 2 |
| 69 | Các vấn đề vận hành trong môi trường thị trường điện cạnh tranh | 2 |
| 70 | Thiết kế thị trường và cơ chế đấu giá | 2 |
| 71 | Quản lý dịch vụ phụ trợ | 2 |
| 72 | Các mô hình định giá | 2 |
| 73 | Thực tập tốt nghiệp | 5 |
| 74 | Đồ án tốt nghiệp | 14 |
5. Các trường đào tạo ngành Quản lý năng lượng
Danh sách các trường đào tạo ngành Quản lý năng lượng kèm điểm chuẩn cập nhật năm mới nhất như sau:
| TT | Tên trường | Điểm chuẩn 2022 |
| 1 | Trường Đại học Điện lực | 18 |
| 2 | Đại học Bách khoa Hà Nội | / |
| 3 | Trường Đại học Công thương TPHCM | 16 |
6. Các khối xét tuyển
Các bạn có thể sử dụng các khối thi sau để đăng ký xét tuyển vào ngành Quản lý năng lượng theo quy định của mỗi trường:
- Khối A00 (Toán, Vật lý, Hóa học)
- Khối A01 (Toán, Vật lý, Tiếng Anh)
- Khối D01 (Văn, Toán, tiếng Anh)
- Khối D07 (Toán, Hóa học, Tiếng Anh)
7. Cơ hội nghề nghiệp và mức lương ngành quản lý năng lượng
Ngành Quản lý năng lượng đang có nhiều cơ hội việc làm và đóng góp vào sự phát triển bền vững của xã hội.
Ngành quản lý năng lượng đang ngày càng được chú trọng tại Việt Nam do nhu cầu về năng lượng tăng cao, sự phát triển của các nguồn năng lượng tái tạo và sự chuyển hướng tới một nền kinh tế xanh, bền vững.
Dưới đây là một số cơ hội nghề nghiệp ngành quản lý năng lượng bạn có thể tham khảo:
- Quản lý dự án năng lượng: Đảm nhận trách nhiệm lập kế hoạch, quản lý và theo dõi các dự án liên quan đến năng lượng.
- Chuyên viên tư vấn năng lượng: Cung cấp lời khuyên và hỗ trợ cho các tổ chức về việc cải thiện hiệu suất năng lượng và chuyển đổi sang các nguồn năng lượng bền vững.
- Chuyên viên phân tích năng lượng: Thực hiện các phân tích dữ liệu và đánh giá hiệu suất năng lượng để hỗ trợ việc ra quyết định.
- Kỹ sư năng lượng: Thiết kế, thử nghiệm và cài đặt các hệ thống năng lượng hiệu quả.
- Làm việc với chính phủ và các tổ chức khác để phát triển và triển khai các chính sách liên quan đến năng lượng.
Mức lương trong ngành quản lý năng lượng tại Việt Nam có thể biến đổi tùy thuộc vào vị trí công việc, kinh nghiệm và kỹ năng cụ thể của từng cá nhân. Ngành này thường có mức lương hấp dẫn do tầm quan trọng và đòi hỏi kỹ năng chuyên môn cao.
Theo VietnamWork và TopCV, mức lương trung bình cho các vị trí quản lý trong ngành năng lượng và môi trường tại Việt Nam dao động từ 20 – 40 triệu đồng mỗi tháng.
Mức lương và cơ hội nghề nghiệp trên có thể thay đổi theo từng thời điểm.
8. Thách thức và khó khăn của ngành
Ngành Quản lý năng lượng đang phải đối mặt với nhiều thách thức và khó khăn.
Công nghệ trong ngành năng lượng đang phát triển rất nhanh, điều này đòi hỏi những người làm trong ngành này phải liên tục cập nhật kiến thức và kỹ năng để đáp ứng các thay đổi này.
Biến đổi khí hậu là một thách thức to lớn với ngành năng lượng. Việc tìm cách giảm bớt sự phụ thuộc vào nguồn năng lượng hóa thạch và chuyển đổi sang các nguồn năng lượng tái tạo là một nhiệm vụ khó khăn nhưng cần thiết.
Việc thay đổi chính sách và quy định liên quan đến năng lượng có thể tạo ra sự bất ổn trong ngành và đòi hỏi sự điều chỉnh nhanh chóng. Đồng thời, việc triển khai các chính sách và quy định về tiết kiệm năng lượng và sử dụng năng lượng tái tạo cũng gặp nhiều rào cản và khó khăn.
Biến động về giá năng lượng có thể ảnh hưởng lớn đến hiệu quả của các dự án năng lượng và việc quản lý năng lượng.
Với sự phát triển nhanh chóng của dân số và nền kinh tế, nhu cầu về năng lượng đang tăng lên. Việc đáp ứng nhu cầu này mà vẫn đảm bảo sự bền vững và giảm thiểu tác động đến môi trường là một thách thức lớn.
Việc đảm bảo cung cấp năng lượng ổn định và an ninh năng lượng cũng là một thách thức với ngành này, đặc biệt trong bối cảnh các mối đe dọa về biến đổi khí hậu và các khủng hoảng chính trị hoặc kinh tế.
Ngành quản lý năng lượng đóng một vai trò không thể thiếu trong việc định hình tương lai bền vững của thế giới. Với những thách thức và khó khăn mà ngành này đang đối mặt, cần có sự phối hợp và cống hiến của các chuyên gia quản lý năng lượng, cùng sự hỗ trợ từ các chính sách và công nghệ tiên tiến.
Với sự phát triển không ngừng và cơ hội nghề nghiệp rộng mở, ngành quản lý năng lượng chắc chắn sẽ thu hút nhiều tài năng mới, góp phần quan trọng vào việc tạo ra một tương lai năng lượng bền vững, hiệu quả và công bằng.
