Năng lượng tái tạo là ngành nghề mang đến cho chúng ta một tương lai xán lạn hơn trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng trở nên nghiêm trọng.
Không chỉ giúp giảm thiểu phụ thuộc vào năng lượng hóa thạch gây ô nhiễm, năng lượng tái tạo còn tạo ra nhiều cơ hội nghề nghiệp mới với mức thu nhập hấp dẫn.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng nhau khám phá về ngành năng lượng tái tạo, ý nghĩa, vai trò, cơ hội và thách thức của ngành trong tương lai.
1. Ngành Năng lượng tái tạo là gì?
Ngành Năng lượng tái tạo liên quan đến việc nghiên cứu, phát triển, sản xuất và sử dụng các nguồn năng lượng thay thế cho năng lượng hóa thạch. Các dạng năng lượng này thường bao gồm năng lượng mặt trời, gió, thủy điện, sinh khối và nhiệt địa chất.
Những nguồn năng lượng này được coi là “tái tạo” vì chúng được sản sinh từ các quá trình tự nhiên và có khả năng phục hồi liên tục.
Ngành Năng lượng tái tạo có mã ngành xét tuyển đại học là 7510208.
Ý nghĩa và vai trò của ngành năng lượng tái tạo trong xã hội hiện nay
- Ngành năng lượng tái tạo giúp giảm phụ thuộc vào năng lượng hóa thạch (loại năng lượng có nguồn gốc không tái tạo, gây ô nhiễm môi trường và đang dần cạn kiệt).
- Năng lượng tái tạo gần như không phát thải khí gây hiệu ứng nhà kính, giúp giảm thiểu tác động tiêu cực với môi trường và hạn chế biến đổi khí hậu.
- Việc đầu tư vào năng lượng tái tạo có thể tạo ra cơ hội việc làm, tăng trưởng kinh tế và giảm giá năng lượng cho người tiêu dùng.
- Với năng lượng tái tạo, các quốc gia tăng cường độc lập năng lượng của mình, giảm phụ thuộc vào nhập khẩu năng lượng và tăng khả năng chịu đựng những biến động giá năng lượng trên thị trường quốc tế.
- So với năng lượng hóa thạch, năng lượng tái tạo là một lựa chọn bền vững hơn, giúp đáp ứng nhu cầu năng lượng ngày càng tăng của nhân loại mà không làm tổn tại đến môi trường và hệ sinh thái.
2. Các loại hình năng lượng tái tạo
Hiện nay, một số loại năng lượng tái tạo đang được con người tập trung khai thác thay thế cho năng lượng hóa thạch có thể kể tới như:
- Năng lượng mặt trời: Tận dụng năng lượng từ ánh sáng mặt trời và chuyển đổi nó thành điện thông qua các tấm pin mặt trời.
- Năng lượng gió: Sử dụng các cánh quạt gió để chuyển đổi năng lượng gió thành điện.
- Năng lượng thủy điện: Chuyển đổi năng lượng từ dòng chảy của nước (thường là sông hoặc thác nước) thành điện.
- Năng lượng sinh học: Sử dụng các chất hữu cơ như cây trồng, rác thải và phân để tạo ra năng lượng.
- Năng lượng nhiệt địa chất: Tận dụng nhiệt độ cao từ lòng đất để tạo ra năng lượng.
3. Các tố chất phù hợp với ngành
Để học tập và làm việc tốt trong ngành năng lượng tái tạo, có một số tố chất và kỹ năng bạn nên lưu ý:
- Có hiểu biết về khoa học và kỹ thuật.
- Có tư duy phân tích và giải quyết vấn đề, đưa ra giải pháp sáng tạo, hiệu quả.
- Có tư duy bền vững và trách nhiệm với môi trường.
- Có kỹ năng giao tiếp và truyền đạt thông tin tốt.
- Có khả năng học tập và thích ứng với công nghệ mới.
4. Chương trình đào tạo ngành năng lượng tái tạo
Chương trình đào tạo ngành năng lượng tái tạo có thể khác nhau tùy theo trường học, cấp học và các yêu cầu cụ thể của một quốc gia.
Dưới đây là chương trình đào tạo ngành Năng lượng tái tạo của trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TPHCM:
TT | Tên học phần |
A | KIẾN THỨC GIÁO DỤC ĐẠI CƯƠNG |
a | Học phần bắt buộc |
1 | Các nguyên lý cơ bản của Chủ nghĩa Mác – Lênin |
2 | Đường lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam |
3 | Tư tưởng Hồ Chí Minh |
4 | Pháp luật đại cương |
5 | Toán 1 |
6 | Toán 2 |
7 | Toán 3 |
8 | Xác suất thống kê ứng dụng |
9 | Vật lý 1 |
10 | Vật lý 2 |
11 | Thí nghiệm vật lý 1 |
12 | Hóa học cho kỹ thuật |
13 | Tin học dành cho kỹ sư _Matlab |
b | Kiến thức tự chọn |
Chọn 1 trong các môn: | |
1 | Kinh tế học đại cương |
Nhập môn quản trị chất lượng | |
Nhập môn quản trị học | |
Nhập môn logic học | |
Cơ sở văn hóa Việt Nam | |
Nhập môn xã hội học | |
Chọn 1 trong các môn: | |
2 | Tâm lý học kỹ sư |
Tư duy hệ thống | |
Kỹ năng học tập đại học | |
Kỹ năng xây dựng kế hoạch | |
Kỹ năng làm việc trong môi trường kỹ thuật | |
Phương pháp nghiêm cứu khoa học | |
Chọn 2 môn trong các môn: | |
3, 4 | Toán cao cấp dành cho kỹ sư 1 |
Toán cao cấp dành cho kỹ sư 2 | |
Vật lý 3 | |
5 | Thí nghiệm vật lý 2 |
6 | Đại số tuyến tính |
6 | Giáo dục thể chất 1 |
7 | Giáo dục thể chất 2 |
8 | Tự chọn giáo dục thể chất 3 |
9 | Giáo dục quốc phòng an ninh |
B | KIẾN THỨC CHUYÊN NGHIỆP |
a | Khối kiến thức bắt buộc |
I | Cơ sở ngành và ngành |
1 | Kỹ thuật Điện – Điện tử |
2 | Kỹ thuật vi xử lý |
3 | Máy điện và Khí cụ điện |
4 | Điều khiển lập trình (PLC) |
5 | Nhiệt động lực học và Truyền nhiệt |
6 | Vẽ kỹ thuật 1 |
7 | Cơ học lưu chất ứng dụng |
8 | Bơm, Quạt, Máy nén |
9 | Hệ thống nhiệt lạnh |
II | Chuyên ngành |
1 | Kế hoạch khởi nghiệp |
2 | Lưới điện có nguồn phân tán (Micro grid) |
3 | Điện gió và ứng dụng |
4 | Điện mặt trời và ứng dụng |
5 | Thiết bị biến đổi điện năng (điện tử công suất) |
6 | Kiểm toán và tiết kiệm năng lượng |
7 | Năng lượng mặt trời |
8 | Pin nhiên liệu |
9 | Đồ án môn học 1 (Năng lượng tái tạo) |
10 | Đồ án môn học 2 (Điện mặt trời) |
11 | Đồ án môn học 3 (Điều khiển hệ thống) |
III | Thực tập xưởng |
1 | TT máy điện và khí cụ điện |
2 | TT thiết bị chuyển đổi điện năng |
3 | TT Năng lượng tái tạo (phần điện) |
4 | TT vi xử lý |
5 | TT Điều khiển lập trình |
6 | Thực tập năng lượng Hybrid |
7 | TT Hệ thống nhiệt – lạnh |
IV | Thực tập tốt nghiệp |
V | Khóa luận tốt nghiệp |
b | Khối kiến thức tự chọn |
I | Cơ sở ngành và ngành |
Chọn 2 môn trong các môn: | |
1, 2 | Chuyên đề Nhiệt |
Đo lường nhiệt | |
Kỹ thuật chiếu sáng dân dụng và công nghiệp | |
Năng lượng sinh khối (Biomass, Biogas) | |
Chuyên đề Năng lượng tái tạo | |
II | Chuyên ngành |
Chọn 1 môn 3TC và 2 môn 2TC trong các môn: | |
1 | Quản trị CN & QLDA điện (3) |
Hệ thống BMS (3) | |
Hệ thống SCADA (3) | |
Ứng dụng Matlab trong kỹ thuật điện (3) | |
Nguồn dự phòng và hệ ATS (3) | |
Chất lượng điện năng (3) | |
Bảo vệ và tự động hóa hệ thống điện công nghiệp (3) | |
2 | Thiết bị trao đổi nhiệt (2) |
Năng lượng và quản lý năng lượng (2) | |
Kinh tế năng lượng (2) | |
Nhà máy nhiệt điện (2) | |
III | Liên ngành |
Chọn 6TC các môn học thuộc chuyên ngành hoặc liên ngành dưới đây: | |
1 | PLC (khoa điện) |
2 | Máy điện và Khí cụ điện |
1, 2, 3 | Thiết bị trao đổi nhiệt |
Nguyên lý tự động hóa quá trình nhiệt | |
Kinh tế năng lượng | |
Chuyên đề nhiệt | |
Bảo trì và bảo dưỡng công nghiệp | |
Tự động hóa quá trình sản xuất | |
Quản trị kinh doanh |
5. Học ngành Năng lượng tái tạo ở trường nào?
Các trường tuyển sinh ngành Năng lượng tái tạo năm 2023 và điểm chuẩn mới nhất như sau:
TT | Tên trường | Điểm chuẩn ngành Năng lượng tái tạo |
1 | Đại học Bách khoa Hà Nội | 24.47 |
2 | Trường Đại hoc Khoa học và Công nghệ Hà Nội | 22.65 |
3 | Trường Đại học Nông lâm TPHCM Phân hiệu Ninh Thuận | 15 |
4 | Trường Đại học Sư phạm kỹ thuật TPHCM | 22.4 |
5 | Trường Đại học Nông lâm TPHCM | 16 |
6. Các khối thi ngành Năng lượng tái tạo
Ngành Năng lượng tái tạo có thể xét tuyển theo các khối thi sau:
- Khối A00 (Toán, Vật Lí, Hóa học)
- Khối A01 (Toán, Vật Lí, Tiếng Anh)
- Khối D01 (Văn, Toán, Anh)
- Khối D07 (Toán, Hóa học, Tiếng Anh)
- Khối C01 (Văn, Toán, Vật lí)
- Khối D90 (Toán, KHTN, Anh)
Xem thêm: Các tổ hợp môn xét tuyển đại học, cao đẳng
7. Công việc, cơ hội nghề nghiệp và mức lương ngành năng lượng tái tạo
Ngành năng lượng tái tạo là một ngành đang phát triển mạnh mẽ, mang lại nhiều cơ hội nghề nghiệp đa dạng.
Dưới đây là một số vị trí công việc phổ biến trong ngành này bạn nên tham khảo:
- Kỹ sư năng lượng tái tạo: Lập kế hoạch, thiết kế và vận hành các hệ thống năng lượng tái tạo.
- Nhà nghiên cứu năng lượng: Thực hiện nghiên cứu để cải thiện hiệu quả của các nguồn năng lượng tái tạo hiện có và phát triển công nghệ mới.
- Chuyên viên tư vấn năng lượng: Tư vấn cho các tổ chức về cách áp dụng và tối ưu hóa việc sử dụng năng lượng tái tạo.
- Quản lý dự án năng lượng: Quản lý và điều phối các dự án liên quan đến năng lượng tái tạo từ giai đoạn lập kế hoạch đến thực hiện.
- Giảng viên, giáo viên: Dạy về các nguyên tắc và ứng dụng của năng lượng tái tạo tại các cơ sở giáo dục.
Theo dữ liệu từ các trang web tìm kiếm việc làm, mức lương bình quân của một kỹ sư năng lượng tái tạo tại Việt Nam thường khá cao hơn các ngành khác, có thể từ 15 – 20 triệu đồng mỗi tháng.
8. Các thách thức và khó khăn của ngành
Một số nguồn năng lượng tái tạo như năng lượng mặt trời hoặc gió phụ thuộc nhiều vào điều kiện thời tiết và môi trường, dẫn tới khả năng cung cấp không ổn định.
Việc xây dựng và lắp đặt các hệ thống năng lượng tái tạo đòi hỏi một khoản đầu tư ban đầu lớn, dù chi phí hoạt động và bảo dưỡng sau này thấp.
Một số hình thức năng lượng tái tạo như năng lượng mặt trời hoặc gió cần đến một không gian rộng lớn để lắp đặt các thiết bị và hệ thống.
Việc triển khai và mở rộng năng lượng tái tạo đôi khi gặp phải những rào cản hoặc quy định từ phía chỉnh phủ hoặc các cơ quan quản lý.
Có những thách thức về kỹ thuật trong việc chuyển đổi và lưu trữ năng lượng tái tạo, đặc biệt là khi cần cung cấp năng lượng cho các khu vực xa xôi hoặc nơi không có hạ tầng năng lượng hiện tại.
Ở một số khu vực có ít nguồn lực có sẵn để phát triển ngành năng lượng tái tạo bao gồm cả nguồn lực về nhân lực và vật lý.
9. Xu hướng tương lai của ngành năng lượng tái tạo
Có rất nhiều cơ hội và thách thức vậy nhưng xu hướng trong tương lai của ngành năng lượng tái tạo sẽ ra sao?
- Với những lo ngại về biến đổi khí hậu và nhu cầu giảm sự phụ thuộc vào năng lượng hóa thạch, ngành năng lượng tái tạo dự kiến sẽ tiếp tục phát triển mạnh mẽ trong tương lai.
- Công nghệ trong lĩnh vực năng lượng tái tạo sẽ tiếp tục phát triển, giúp tăng cường hiệu quả và giảm giá thành sản xuất năng lượng tái tạo.
- Việc sử dụng năng lượng tái tạo trong môi trường đô thị như năng lượng mặt trời trên mái nhà hay năng lượng gió đô thị sẽ trở nên phổ biến hơn.
- Sự hợp tác quốc tế trong việc phát triển và triển khai các giải pháp năng lượng tái tạo sẽ được tăng cường, góp phần đối phó với biến đổi khí hậu toàn cầu.
- Kỹ thuật lưu trữ năng lượng sẽ trở thành một lĩnh vực quan trọng, giúp giải quyết vấn đề về sự thiếu ổn định của năng lượng tái tạo.
- Các chính sách và khuyến khích từ phía chính phủ sẽ đóng một vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự phát triển của ngành năng lượng tái tạo.
Ngành năng lượng tái tạo không chỉ đóng một vai trò quan trọng trong việc giảm bớt tác động đến môi trường và biến đổi khí hậu mà còn tạo ra nhiều cơ hội nghề nghiệp với mức lương cạnh tranh.
Dù ngành này vẫn đang đối mặt với nhiều thách thức từ sự ổn định của nguồn cung đến chi phí đầu tư ban đầu cao nhưng với sự phát triển không ngừng của công nghệ và sự hỗ trợ từ chính sách, ngành năng lượng tái tạo hứa hẹn sẽ là một lĩnh vực đầy tiềm năng trong tương lai.
Hãy cùng tham gia vào cuộc cách mạng năng lượng xanh này và cống hiến cho một tương lai bền vững hơn cho hành tinh của chúng ta.