Ngành Công nghệ kỹ thuật năng lượng (Mã ngành: 7510403)

Công nghệ kỹ thuật năng lượng là một trong những ngành kỹ thuật tiên tiến và hấp dẫn nhất hiện nay, đang chứng kiến những thay đổi đột phá không chỉ về cách chúng ta sử dụng năng lượng mà còn cả trong việc cung cấp năng lượng.

Cùng với sự tiến bộ của công nghệ và tăng cường của các chính sách liên quan đến biến đổi khí hậu, ngành công nghệ kỹ thuật năng lượng đang trở thành trung tâm quan tọng cho việc phát triển và triển khai các giải pháp năng lượng bền vững.

Bài viết dưới đây sẽ khám phá về ngành công nghệ kỹ thuật năng lượng, từ lịch sử và phát triển của nó, các hệ thống và công nghệ liên quan tới các tố chất cần thiết, cơ hội nghề nghiệp, thách thức và xu hướng trong tương lai.

1. Ngành Công nghệ kỹ thuật năng lượng là gì?

Ngành công nghệ kỹ thuật năng lượng là một lĩnh vực rộng lớn, các chuyên gia kỹ thuật áp dụng các nguyên tắc vật lý, hóa học và toán học để giải quyết các vấn đề liên quan đến sản xuất, truyền tải, lưu trữ và sử dụng năng lượng.

Điều này bao gồm việc tìm hiểu và cải thiện các phương pháp hiện có để sản xuất năng lượng từ các nguồn như dầu mỏ, than đá, năng lượng hạt nhân, gió, mặt trời và thủy điện cũng như việc phát triển các công nghệ năng lượng mới và hiệu quả hơn.

Ngành Công nghệ kỹ thuật năng lượng có mã ngành xét tuyển đại học là 7510403.

Lịch sử và phát triển của ngành Công nghệ kỹ thuật năng lượng

Ngành công nghệ kỹ thuật năng lượng đã phát triển chủ yếu trong vài thế kỷ qua, khi con người bắt đầu khai thác các nguồn năng lượng dạng khoáng sản như than đá và dầu mỏ.

Với sự phát triển của công nghệ hạt nhân vào giữa thế kỷ 20, ngành công nghệ kỹ thuật năng lượng đã mở rộng phạm vi để bao gồm cả việc sử dụng năng lượng hạt nhân để tạo ra điện.

Trong vài thập kỷ gần đây, với sự tăng lên của ý thức về môi trường và cần thiết phải giảm phát thải carbon, ngành công nghệ kỹ thuật năng lượng đã tập trung nhiều hơn vào việc phát triển và cải thiện các nguồn năng lượng tái tạo như năng lượng mặt trời, gió và thủy điện.

Công nghệ lưu trữ năng lượng cũng như công nghệ giảm tác động môi trường của việc sản xuất và sử dụng năng lượng cũng trở nên ngày càng quan trọng.

Ngành công nghệ kỹ thuật năng lượng vẫn đang phát triển và thay đổi liên tục. Do vậy, các kỹ sư trong ngành này phải luôn cập nhật với các phát triển công nghệ mới và thay đổi trong các quy định và chính sách môi trường.

2. Các hệ thống năng lượng và công nghệ liên quan

Công nghệ kỹ thuật năng lượng bao gồm rất nhiều hệ thống và công nghệ khác nhau, dựa trên các nguồn năng lượng mà chúng sử dụng. Dưới đây là một số ví dụ chính:

• Năng lượng hạt nhân: Sử dụng phản ứng hạt nhân để tạo ra nhiệt, sau đó chuyển đổi thành năng lượng điện.
• Năng lượng tái tạo: Bao gồm các hệ thống sử dụng năng lượng gió, mặt trời và thủy điện. Các công nghệ liên quan bao gồm các loại tuabin gió, tấm pin mặt trời và đập thủy điện.
• Năng lượng không tái tạo: Chủ yếu là dầu mỏ, khí đốt và than đá. Các hệ thống năng lượng này đều cần đến quá trình đốt cháy để tạo ra nhiệt và sau đó chuyển đổi thành năng lượng điện.
• Công nghệ lưu trữ năng lượng: Các hệ thống như pin và hệ thống lưu trữ năng lượng thủy điện quy mô lớn (Pumped-Storage Hydropower – PSH) cho phép lưu trữ năng lượng để sử dụng sau này.
• Công nghệ tăng hiệu suất và giảm tác động môi trường: Bao gồm các công nghệ như bắt carbon, tái chế nhiệt và hiệu chỉnh hệ thống năng lượng để giảm tiêu hao.

3. Các tố chất phù hợp với ngành

Người làm trong ngành công nghệ kỹ thuật năng lượng cần có một loạt các tố chất và kỹ năng cần thiết để thành công dưới đây:

• Kiến thức chuyên môn về hóa học, vật lý và toán học, hiểu biết về các nguyên tắc cơ bản của hệ thống năng lượng và công nghệ liên quan.
• Kỹ năng giải quyết vấn đề.
• Kỹ năng giao tiếp giúp trình bày ý tưởng và kết quả nghiên cứu một cách rõ ràng và hiệu quả.
• Nhận thức về môi trường liên quan đến sản xuất và sử dụng năng lượng.
• Tính linh hoạt và sẵn sàng học hỏi.

4. Chương trình đào tạo ngành công nghệ kỹ thuật năng lượng

Tham khảo ngay chương trình đào tạo ngành Công nghệ kỹ thuật năng lượng của Trường Đại học Điện lực:

5. Ngành công nghệ kỹ thuật năng lượng học trường nào?

Danh sách các trường đào tạo ngành Công nghệ kỹ thuật năng lượng kèm điểm chuẩn cập nhật năm mới nhất như sau:

6. Các khối xét tuyển ngành

Các bạn có thể sử dụng các khối thi sau để đăng ký xét tuyển vào ngành Công nghệ kỹ thuật năng lượng theo quy định của mỗi trường:

• Khối A00 (Toán, Vật lý, Hóa học)
• Khối A01 (Toán, Vật lý, Tiếng Anh)
• Khối A02 (Toán, Vật lí , Sinh học)
• Khối C01 (Văn, Toán, Vật lí)
• Khối D01 (Văn, Toán, tiếng Anh)
• Khối D07 (Toán, Hóa học, Tiếng Anh)

7. Công việc, cơ hội nghề nghiệp và mức lương ngành công nghệ kỹ thuật năng lượng

Công nghệ kỹ thuật năng lượng là một lĩnh vực đa dạng với nhiều cơ hội nghề nghiệp. Dưới đây là một số vị trí công việc phổ biến bạn có thể tham khảo:

• Kỹ sư năng lượng: Phụ trách thiết kế, xây dựng và vận hành các hệ thống sản xuất năng lượng.
• Nhà phân tích năng lượng: Nghiên cứu, phân tích dữ liệu để cung cấp thông tin quan trọng cho việc lựa chọn nguồn năng lượng, thiết kế hệ thống năng lượng và quyết định chính sách năng lượng.
• Quản lý dự án năng lượng: Quản lý việc thực hiện các dự án liên quan đến năng lượng, từ giai đoạn thiết kế đến hoàn thành.
• Nhà nghiên cứu năng lượng: Làm việc tại các viện nghiên cứu hoặc trường đại học, thực hiện các nghiên cứu về các nguồn năng lượng mới, các công nghệ năng lượng hiệu quả hơn hoặc các vấn đề môi trường liên quan đến sản xuất và sử dụng năng lượng.

Với xu hướng chuyển dịch sang năng lượng tái tạo tại Việt Nam như năng lượng mặt trời và năng lượng gió, có nhiều cơ hội phát triển nghề nghiệp trong lĩnh vực này.

Mức lương ngành công nghệ kỹ thuật năng lượng có thể thay đổi theo vị trí công việc, trình độ kỹ năng và kinh nghiệm.

Theo một số thống kê tại Việt Nam, mức lương trung bình của các kỹ sư hoạt động trong ngành năng lượng có thể rơi vào khoảng 10 – 30 triệu đồng mỗi tháng. Các vị trí cao hơn như quản lý dự án, giám đốc kỹ thuật có thể có mức lương cao hơn.

8. Các thách thức và khó khăn của ngành

Ngành công nghệ kỹ thuật năng lượng phải đối mặt với nhiều thách thức và khó khăn.

• Việc chuyển từ các nguồn năng lượng hóa thạch sang năng lượng tái tạo là một quá trình tốn kém và phức tạp, đòi hỏi nhiều công nghệ mới và cải tiến trong hệ thống năng lượng hiện tại.
• Nhiều công nghệ năng lượng mới như năng lượng mặt trời và gió cần đầu tư lớn về vốn và thời gian trước khi chúng có thể trở nên thương mại hóa được.
• Các quy định và chính sách về năng lượng thường thay đổi và có thể ảnh hưởng đến hiệu suất kinh doanh của các công ty trong ngành năng lượng.
• Việc sản xuất và sử dụng năng lượng thường có tác động lớn đến môi trường, bao gồm ô nhiễm không khí, thay đổi khí hậu và tác động đến đa dạng sinh học.

9. Xu hướng tương lai của ngành công nghệ kỹ thuật năng lượng

Trong tương lai, chúng ta có thể dự đoán một số xu hướng chính trong ngành công nghệ kỹ thuật năng lượng:

• Với sự tăng cường của các chính sách về biến đổi khí hậu, ngành công nghệ kỹ thuật năng lượng sẽ tiếp tục tập trung vào việc phát triển và tối ưu hóa các nguồn năng lượng tái tạo.
• Việc phát triển các công nghệ lưu trữ năng lượng hiệu quả và kinh tế hơn sẽ là một ưu tiên, giúp giải quyết vấn đề về tính không ổn định của nhiều nguồn năng lượng tái tạo.
• Công nghệ sẽ tiếp tục tìm kiếm cách để tăng hiệu suất năng lượng, từ việc cải tiến động cơ và tuabin cho đến việc phát triển các công nghệ tiết kiệm năng lượng cho nhà ở và công nghiệp.
• Việc phát triển và thương mại hóa các công nghệ năng lượng sạch như bắt carbon và năng lượng hạt nhân an toàn hơn sẽ tiếp tục là một phần quan trọng của ngành công nghệ kỹ thuật năng lượng.

Ngành công nghệ kỹ thuật năng lượng dù phải đối mặt với nhiều thách thức và khó khăn nhưng vẫn mở ra nhiều cơ hội hứa hẹn cho những ai quan tâm đến việc cung cấp giải pháp cho những vấn đề năng lượng toàn cầu.

Cùng với sự tiến bộ của công nghệ và hiểu biết sâu sắc về những vấn đề năng lượng, ngành công nghệ kỹ thuật năng lượng sẽ tiếp tục là một lực lượng dẫn dắt trong việc tạo ra một tương lai năng lượng bền vững.