Trong thế giới hiện đại ngày nay, với nhiều thách thức môi trường đang gia tăng từ biến đổi khí hậu, ô nhiễm không khí, nước cho đến sự biến mất của đa dạng sinh học, ngành khoa học môi trường đóng một vai trò không thể thiếu.
Đây là ngành học tập trung vào việc nghiên cứu và tìm ra giải pháp cho các vấn đề môi trường, giúp chúng ta hiểu rõ hơn về môi trường sống xung quanh và tìm ra cách bảo vệ, bảo tồn và cải thiện chất lượng môi trường.
Bài viết dưới đây sẽ giới thiệu về ngành khoa học môi trường, các lĩnh vực chuyên môn, tố chất phù hợp, cơ hội và tương lai của ngành.
1️⃣ Giới thiệu chung về ngành Khoa học Môi trường
Ngành Khoa học môi trường là gì?
Ngành Khoa học môi trường là một ngành học đa dạng và tổng quát, bao gồm nhiều lĩnh vực như sinh học, hóa học, địa chất, vật lý và toán học.
Với mục đích hiểu và giải quyết các vấn đề liên quan đến môi trường, ngành khoa học môi trường nhìn vào tác động của con người với môi trường và cách chúng ta có thể cải thiện và bảo vệ môi trường cho các thế hệ tương lai.
Ngành Khoa học môi trường có mã ngành xét tuyển đại học là 7440301.
Ý nghĩa và tầm quan trọng của ngành khoa học môi trường
Ngành Khoa học môi trường có tầm quan trọng lớn trong việc tiến tới mục tiêu phát triển bền vững. Nó cung cấp kiến thức và công cụ cần thiết để bạn và chúng ta hiểu rõ hơn về hệ thống môi trường tự nhiên cũng như ảnh hưởng từ các hoạt động của con người đến môi trường.
Một số ý nghĩa của ngành thể hiện dưới đây:
- Giúp chúng ta hiểu cách hoạt động của con người tác động lên môi trường, từ đó tìm cách giảm thiểu sự ô nhiễm, bảo vệ chất lượng không khí, nước và đất.
- Cung cấp kiến thức về cách thức bảo vệ và phục hồi các hệ sinh thái bị hủy hoại, giữ gìn đa dạng sinh học.
- Cung cấp thông tin cho cộng đồng về vấn đề môi trường, nâng cao nhận thức và thúc đẩy các hành động bảo vệ môi trường.
- Nghiên cứu và phát triển các nguồn năng lượng sạch, năng lượng tái tạo giúp giảm thiểu sự phụ thuộc vào các nguồn năng lượng không tái tạo và gây ô nhiễm.
- Giúp chúng ta hiểu rõ hơn về biến đổi khí hậu và tìm ra các giải pháp thích ứng, giảm tác động của nó.
2️⃣ Các lĩnh vực chuyên môn của ngành khoa học môi trường
Ngành Khoa học môi trường là một lĩnh vực rộng lớn và đa dạng, bao gồm nhiều lĩnh vực chuyên môn khác nhau. Dưới đây là một số chuyên môn chính của ngành này:
- Hệ sinh thái và quản lý đa dạng sinh học: Tập trung vào việc nghiên cứu hệ sinh thái và các loài sống trong đó nhằm bảo vệ và duy trì sự đa dạng sinh học. Họ tìm kiếm các phương pháp để phục hồi và tái tạo các hệ sinh thái bị hủy hoại.
- Quản lý chất thải và tái chế: Tìm kiếm các phương pháp hiệu quả và bền vững để quản lý, loại bỏ và tái chế chất thải, nhằm giảm tác động tiêu cực đến môi trường.
- Năng lượng bền vững và hiệu quả năng lượng: Nghiên cứu và phát triển các nguồn năng lượng sạch, tái tạo, giúp giảm thiểu sự phụ thuộc vào các nguồn năng lượng không tái tạo và gây ô nhiễm.
- Biến đổi khí hậu và ứng phó với biến đổi khí hậu: Tập trung vào việc nghiên cứu biến đổi khí hậu và tác động của nó với môi trường và con người. Họ tìm kiếm các giải pháp thích ứng và giảm nhẹ tác động của biến đổi khí hậu.
- Quản lý tài nguồn nước: Nghiên cứu về quản lý và bảo vệ nguồn nước cũng như giải quyết các vấn đề về ô nhiễm nước và quản lý lưu lượng nước.
- Khoa học đất và quản lý đất: Những người làm việc trong lĩnh vực này nghiên cứu về đất, bao gồm cấu trúc, tính chất và các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng đất. Họ cũng tìm kiếm các phương pháp để bảo vệ và cải thiện chất lượng đất.
Mỗi lĩnh vực chuyên môn trong ngành khoa học môi trường đều có vai trò quan trọng, giúp chúng ta hiểu rõ hơn về môi trường và cách chúng ta có thể bảo vệ nó.
3️⃣ Các tố chất phù hợp với ngành khoa học môi trường
Để thành công trong ngành khoa học môi trường, một số tố chất và kỹ năng dưới đây có thể rất hữu ích:
- Niềm đam mê với môi trường và sự quyết tâm bảo vệ nó.
- Kỹ năng phân tích và giải quyết vấn đề
- Kỹ năng giao tiếp và làm việc nhóm
- Khả năng học hỏi và thích nghi nhanh chóng
- Kỹ năng nghiên cứu, thu thập dữ liệu và diễn giải kết quả
- Có tính kiên trì
- Có tầm nhìn chiến lược
Các tố chất này không chỉ giúp bạn thành công trong ngành khoa học môi trường mà còn giúp bạn đóng góp hiệu quả vào việc bảo vệ và cải thiện môi trường.
4️⃣ Chương trình đào tạo ngành khoa học môi trường
Dành cho những bạn quan tâm ngành Khoa học môi trường sẽ học và được đào tạo như thế nào: Tham khảo ngay khung chương trình đào tạo ngành Khoa học môi trường của trường Đại học Khoa học – Đại học Huế dưới đây nhé.
Xem chi tiết chương trình như sau:
I. KHỐI GIÁO DỤC ĐẠI CƯƠNG |
A. Học phần lý luận chính trị |
Những nguyên lý cơ bản của Chủ nghĩa Mác-Lênin 1 |
Những nguyên lý cơ bản của Chủ nghĩa Mác-Lênin 2 |
Tư tưởng Hồ Chí Minh |
Đường lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam |
B. Học phần Khoa học tự nhiên |
Học phần bắt buộc, bao gồm |
Hóa đại cương |
Đại số tuyến tính và hình học giải tích |
Vật lý đại cương 1 |
Kỹ năng mềm |
Phép tính vi tích phân hàm một biến |
Vật lý đại cương 2 |
Thực tập Vật lý đại cương |
Học phần tự chọn, bao gồm |
Khoa học trái đất |
Thuỷ văn đại cương |
C. Học phần Khoa học xã hội (chọn 2/4 tín chỉ) |
Logic học |
Xã hội học đại cương |
D. Ngoại ngữ không chuyên (chứng chỉ) |
Tiếng Anh/Pháp/Nga/Trung/Nhật/… bậc 3/6 (B1) Tiếng Anh/Pháp/Nga/Trung/Nhật/… bậc 2/6 (A2) dành cho sinh viên thuộc đối tượng dân tộc ít người |
E. Giáo dục thể chất (chứng chỉ – 5 học kỳ) |
F. Giáo dục quốc phòng (chứng chỉ – 4 tuần) |
G. Chứng chỉ ứng dụng công nghệ thông tin cơ bản (Thông tư 17/2016/TTLT-BGDĐT-BTTTT ngày 21/6/2016) |
II. KIẾN THỨC GIÁO DỤC CHUYÊN NGHIỆP |
A. Kiến thức cơ sở của khối ngành |
Học phần bắt buộc, bao gồm: |
Sinh học đại cương |
Hóa học phân tích |
Sinh thái học môi trường |
Xác suất thống kê |
Luật và chính sách môi trường |
Hệ thống thông tin địa lý |
Cơ sở quản lý môi trường |
Đánh giá môi trường |
Cơ sở kinh tế tài nguyên môi trường |
Học phần tự chọn, bao gồm: |
Địa chất môi trường |
Khí tượng – khí hậu đại cương |
Hóa hữu cơ và hóa sinh |
Dân số học và phát triển |
Bảo vệ tài nguyên thiên nhiên |
B. Kiến thức cơ sở ngành |
Học phần bắt buộc, bao gồm: |
Cơ sở khoa học môi trường |
Hóa môi trường |
Thực hành sinh thái môi trường |
Thực tập hóa môi trường |
Bảo tồn đa dạng sinh học |
Vi sinh môi trường + Thực tập vi sinh môi trường |
Phân tích môi trường |
Công nghệ môi trường |
Độc học môi trường |
Quản lý chất thải rắn |
Môi trường lao động và sức khỏe nghề nghiệp |
Quan trắc môi trường |
Mô hình hóa môi trường |
Thực tập phân tích môi trường |
Học phần tự chọn, bao gồm: |
Du lịch và môi trường |
Sản xuất sạch hơn |
Quy hoạch bảo vệ môi trường |
Vệ sinh môi trường và sức khoẻ cộng đồng |
Quản lý Môi trường đô thị và khu công nghiệp |
C. Kiến thức chuyên ngành (Lựa chọn 1 trong các chuyên ngành sau) |
C1 Chuyên ngành Kỹ thuật môi trường |
Học phần bắt buộc, bao gồm: |
Thực tập chuyên ngành kỹ thuật môi trường |
Kỹ thuật xử lý nước thải |
Kỹ thuật xử lý khí thải |
Kỹ thuật thoát nước đô thị |
Kỹ thuật cấp nước |
Kỹ thuật xử lý chất thải rắn |
Học phần tự chọn, bao gồm: |
Mô hình chất lượng nước và không khí |
Đánh giá các nguồn thải |
Tái chế và tái sử dụng chất thải hữu cơ |
Vẽ kỹ thuật ứng dụng trong kỹ thuật môi trường |
C2 Chuyên ngành Quản lý môi trường |
Học phần bắt buộc, bao gồm: |
Quản lý đất đai |
Quản lý chất lượng nước |
Quản lý tổng hợp vùng ven bờ |
Quản lý tài nguyên và môi trường dựa vào cộng đồng |
Ứng dụng GIS và viễn thám trong quản lý môi trường |
Thực tập chuyên ngành quản lý môi trường |
Học phần tự chọn, bao gồm: |
Kiểm soát ô nhiễm môi trường |
Kiểm toán môi trường |
Hệ thống quản lý môi trường |
Quản trị dự án |
Quản lý tai biến và rủi ro môi trường |
Thích ứng và giảm thiểu biến đổi khí hậu |
C3 Chuyên ngành Sinh thái môi trường và Biến đổi khí hậu |
Học phần bắt buộc, bao gồm: |
Quản lý tổng hợp vùng ven bờ |
Quan trắc và đánh giá các hệ sinh thái |
Sinh vật chỉ thị môi trường nước |
Đất ngập nước |
Thực tập chuyên ngành sinh thái môi trường |
Thích ứng và giảm thiểu biến đổi khí hậu |
Học phần tự chọn, bao gồm: |
Quản lý tài nguyên và môi trường dựa vào cộng đồng |
Ứng dụng GIS và viễn thám trong quản lý môi trường |
Đánh giá rủi ro sinh thái |
Tác động của biến đổi khí hậu lên các hệ sinh thái |
Phục hồi các hệ sinh thái |
Quản lý các khu bảo tồn |
III. KIẾN THỨC BỔ TRỢ |
Phương pháp nghiên cứu trong khoa học môi trường |
Tiếng Anh chuyên ngành |
Thống kê ứng dụng trong môi trường |
IV. THỰC TẬP, KIẾN TẬP |
Thực tập thực tế |
Thực tập tốt nghiệp |
V. KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP / TÍCH LŨY TÍN CHỈ |
Khóa luận tốt nghiệp (KLTN) |
Các học phần thay thế KLTN (đối với sinh viên không làm KLTN) |
5️⃣ Các trường đại học ngành Khoa học Môi trường
Các bạn có thể tham khảo danh sách các trường tuyển sinh và đào tạo ngành Khoa học môi trường theo từng khu vực trong danh sách tôi cung cấp dưới đây.
Danh sách các trường đại học ngành Khoa học môi trường và điểm chuẩn ngành năm 2024 của ngành được chúng tôi thường xuyên cập nhật trong bảng dưới đây:
TT | Tên trường | Điểm chuẩn |
Miền Bắc | ||
1 | Trường Đại học Khoa học tự nhiên – ĐHQG Hà Nội | 20 |
2 | Học viện Nông nghiệp Việt Nam | 17 |
3 | Trường Đại học Khoa học và Công nghệ Hà Nội | 18.65 |
4 | Trường Đại học Nông lâm Thái Nguyên | 15 |
Miền Trung | ||
5 | Trường Đại học Khoa học Huế | 15 |
6 | Trường Đại học Hà Tĩnh | 15 |
Miền Nam | ||
7 | Trường Đại học Tôn Đức Thắng | 22 |
8 | Trường Đại học Cần Thơ | 15 |
9 | Trường Đại học Khoa học tự nhiên – ĐHQG TPHCM | 19 |
10 | Trường Đại học Sài Gòn | 21.17-22.17 |
11 | Trường Đại học Nông lâm TPHCM | 17.25 |
12 | Trường Đại học Bạc Liêu | 15 |
13 | Trường Đại học Đồng Tháp | 15 |
14 | Trường Đại học Lạc Hồng | 16.1 |
6. Các khối thi ngành Khoa học Môi trường
Với những tổ hợp xét tuyển sau, các bạn có thể đăng ký vào ngành Khoa học môi trường trong vào các trường phía trên nhé.
Các khối xét tuyển ngành Khoa học môi trường bao gồm:
- Khối A00 (Toán, Lý, Hóa)
- Khối B00 (Toán, Hóa, Sinh)
- Khối D01 (Văn, Toán, tiếng Anh)
- Khối D07 (Toán, Hóa, Anh)
- Khối A01 (Toán, Lý, Anh)
- Khối A02 (Toán, Vật lí , Sinh học)
- Khối A06 (Toán, Hóa học, Địa lí)
- Khối A07 (Toán, Lịch sử, Địa lí)
- Khối A09 (Toán, Địa lí, Giáo dục công dân)
- Khối A16 (Toán, Khoa học tự nhiên, Văn)
- Khối B02 (Toán, Sinh học, Địa lí)
- Khối B04 (Toán, Sinh học, Giáo dục công dân)
- Khối B08 (Toán, Anh, Sinh)
- Khối C00 (Văn, Sử, Địa)
- Khối C14 (Toán, Văn, GDCD)
- Khối D08 (Toán, Sinh học, Tiếng Anh)
- Khối D90 (Toán, Khoa học tự nhiên, Tiếng Anh)
7. Cơ nghề nghiệp và mức lương ngành khoa học môi trường
Ngành khoa học môi trường mang lại nhiều cơ hội nghề nghiệp cho các chuyên gia trong lĩnh vực môi trường. Dưới đây là một số lựa chọn nghề nghiệp bạn nên tham khảo:
- Nhà khoa học môi trường: Thực hiện các nghiên cứu để hiểu rõ hơn về các vấn đề môi trường và đề xuất các giải pháp thực tế.
- Kỹ sư môi trường: Thiết kế, xây dựng và duy trì các hệ thống và công nghệ giúp bảo vệ môi trường và xử lý chất ô nhiễm.
- Quản lý chất thải: Quản lý và tối ưu hóa quy trình loại bỏ chất thải, bao gồm việc tìm ra các phương pháp tái chế hiệu quả.
- Chuyên viên cải thiện chất lượng không khí: Làm việc để kiểm soát và giảm thiểu ô nhiễm không khí, từ nhà máy sản xuất đến phương tiện giao thông.
- Nhà hoạch định chính sách môi trường: Làm việc với chính phủ và tổ chức phi chính phủ để phát triển và thực thi chính sách và quy định về môi trường.
- Giáo viên hoặc giảng viên khoa học môi trường: Dạy về các khía cạnh liên quan đến môi trường tại các cấp độ giáo dục khác nhau.
Mức lương ngành khoa học môi trường phụ thuộc vào cấp bậc, kinh nghiệm của bạn. Những nhân lực tốt nghiệp cử nhân hoặc cao học chuyên sâu trong lĩnh vực này thường có mức lương từ 10 – 15 triệu đồng mỗi tháng.
8. Tương lai của ngành khoa học môi trường
Ngành khoa học môi trường đang và sẽ tiếp tục đóng một vai trò quan trọng trong tương lai vì môi trường và sự bền vững là những vấn đề mà toàn thế giới đang cố gắng đối mặt và giải quyết.
Một số xu hướng và triển vọng của ngành khoa học môi trường như sau:
- Nhu cầu tăng lên về chuyên gia môi trường: Khi các vấn đề môi trường ngày càng trở nên phức tạp và khẩn cấp, nhu cầu về chuyên gia trong lĩnh vực khoa học môi trường, những người có thể nghiên cứu, hiểu biết và tìm ra các giải pháp cũng sẽ tăng lên.
- Sự tăng trưởng của công nghệ môi trường: Công nghệ sẽ tiếp tục phát triển và trở thành một phần quan trọng của ngành khoa học môi trường. Điều này bao gồm sự phát triển các công nghệ mới để giảm thiểu ô nhiễm, cải thiện quản lý chất thải và nâng cao hiệu suất năng lượng.
- Sự phát triển của chính sách và quy định môi trường: Việc đặt ra chính sách và quy định cũng sẽ tiếp tục phát triển, đòi hỏi sự tham gia của chuyên gia môi trường trong việc định hình và thực thi những quy định này.
- Tiếp cận nhiều ngành: Khoa học môi trường không chỉ ảnh hưởng đến lĩnh vực môi trường cụ thể mà còn liên quan đến nhiều ngành khác nhau như y tế, kinh tế và chính trị. Do đó, ngành học này sẽ tiếp tục đóng góp một vai trò quan trọng trong việc giải quyết các vấn đề môi trường từ nhiều góc độ khác nhau.
Ngành Khoa học môi trường là một ngành có tương lai hứa hẹn. Sự phát triển của ngành này không chỉ phản ánh những thách thức môi trường mà chúng ta đang đối mặt mà còn cho thấy sự cam kết mạnh mẽ của chúng ta trong việc tìm ra các giải pháp để giải quyết những vấn đề này.
Ngành khoa học môi trường là một lựa chọn học tập và nghề nghiệp quan trọng và phong phú. Trong thời đại này, khi các vấn đề môi trường đang ngày càng trở nên nghiêm trọng và phức tạp, việc đào tạo và nghiên cứu trong lĩnh vực khoa học môi trường trở nên cực kỳ quan trọng.
Những người làm việc trong lĩnh vực này không chỉ có cơ hội tham gia vào việc tìm ra giải pháp cho các vấn đề môi trường mà còn có thể đóng góp vào việc tạo ra một tương lai bền vững hơn cho toàn thế giới.
Dù bạn là một học sinh đang tìm hiểu về các lựa chọn học tập của mình, một chuyên gia đang tìm kiếm một lĩnh vực mới để kahmr phá hay chỉ là một người yêu môi trường, việc hiểu rõ về ngành khoa học môi trường sẽ mở ra một khía cạnh mới về cách chúng ta tương tác và bảo vệ môi trường xung quanh chúng ta.