Trong thời đại kinh tế toàn cầu hóa như hiện nay, kèm theo sự bùng nổ của thương mại điện tử, ngành logistics đã và đang trở thành một lĩnh vực thu hút hơn bao giờ hết.
Bạn đã bao giờ tự hỏi, làm sao mà một đơn hàng bạn đặt trực tuyến lại có thể đến tận tay mình chỉ sau vài giờ hoặc một ngày chưa?
Đó chính là nhờ dựa vào hệ thống logistics tinh vi và hiệu quả.
Nếu bạn yêu thích sự chuyển động, tổ chức và tối ưu hóa thì ngành logistics có thể là một lựa chọn nghề nghiệp bạn không nên bỏ qua.
Hãy cùng tôi khám phá sâu hơn về ngành học đầy triển vọng này.
1. Giới thiệu: Ngành Logistics là gì?
Logistics là một ngành thuộc nhóm Quản lý công nghiệp, là ngành được coi như một mắt xích không thể thiếu trong nền kinh tế hiện nay.
Bất kỳ sản phẩm nào bạn sử dụng hàng ngày, từ cốc cà phê buổi sáng, cho tới chiếc điện thoại trong túi của bạn, tất cả đều phải trải qua một “quá trình logistics” phức tạp trước khi đến tay của bạn.
Ngành Logistics giúp đảm bảo dòng chảy hàng hóa diễn ra liên tục, hiệu quả và tiết kiệm chi phí.
Tại Việt Nam, logistics đang là một trong những ngành phát triển nhanh nhất, với tốc độ tăng trưởng trung bình từ 14-16% mỗi năm.
Các doanh nghiệp không ngừng rót vốn đầu tư vào công nghệ, hạ tầng và nhân lực nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng cao từ thị trường trong và ngoài nước.
Vai trò của logistics đối với nền kinh tế
- Tối ưu chi phí sản xuất và phân phối
- Kết nối thị trường
- Tạo ra nhiều công ăn, hàng ngàn cơ hội việc làm cho người lao động.
2. Tiềm năng phát triển của ngành logistics tại Việt Nam
Việt Nam nằm ở vị trí chiến lược trên bản đồ khu vực Đông Nam Á, là cầu nối quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu.
Với hệ thống cảng biển, sân bay và mạng lưới giao thông ngày càng hoàn thiện, ngành logistics tại Việt Nam ngày càng thu hút sự quan tâm từ các nhà đầu tư lớn trên thế giới.
Theo báo cáo từ Hiệp hội Doanh nghiệp Dịch vụ Logistics Việt Nam (VLA), chi phí logistics tại Việt Nam hiện nay chiếm khoảng 20-25% GDP, cao hơn so với mức trung bình của thế giới là 10-12%.
Điều này cho thấy tiềm năng cải thiện và phát triển của ngành trong tương lai là rất lớn.
3. Các lĩnh vực chính trong ngành Logistics
Ngành Logistics là một hệ thống phức tạp bao gồm nhiều lĩnh vực khác nhau, từ vận chuyển, kho bãi cho đến quản lý chuỗi cung ứng.
Dưới đây là các lĩnh vực chính:
Vận chuyển
Đây là lĩnh vực cốt lõi của logistics, bao gồm vận chuyển hàng hóa bằng đường bộ, đường sắt, hàng không và đường thủy.
Mỗi phương thức đều có ưu, nhược điểm riêng, phù hợp với từng loại hàng hóa và yêu cầu giao nhận.
Lưu kho và quản lý kho bãi
Hàng hóa sau khi được sản xuất cần được lưu trữ lại các kho bãi trước khi vận chuyển đến khách hàng.
Quản lý kho bãi hiệu quả giúp tối ưu chi phí, đảm bảo chất lượng hàng hóa.
Thông quan hàng hóa
Cùng với sự phát triển của thương mại quốc tế, thủ tục thông quan ngày càng trở nên quan trọng trong việc đảm bảo hàng hóa được nhập, xuất khẩu thuận lợi.
Quản lý chuỗi cung ứng
Quá trình lập kế hoạch, thực hiện và kiểm soát dòng chảy hàng hóa từ nhà cung cấp đến tay người tiêu dùng, đảm bảo tính hiệu quả và tiết kiệm chi phí.
Mỗi lĩnh vực trong ngành logistics đều yêu cầu những kỹ năng và kiến thức chuyên môn nhất định.
Bởi vậy, việc tìm hiểu và lựa chọn lĩnh vực phù hợp là vô cùng quan trọng với những bạn muốn theo đuổi nghề này.
4. Ngành Logistics thi khối nào?
Ngành Logistics tại Việt Nam tuyển sinh theo nhiều khối thi khác nhau, tùy theo từng trường đại học hoặc cao đẳng.
Dưới đây là một số khối thi phổ biến mà bạn có thể đăng ký theo học ngành này:
- Khối A00 (Toán, Lý, Hóa)
- Khối A01 (Toán, Lý, Anh)
- Khối D01 (Toán, Văn, Anh)
- Khối D07 (Toán, Hóa, Anh)
- Khối C00 (Văn, Sử, Địa)
Để biết chính xác ngành logistics thi khối nào tại trường cụ thể, bạn có thể click vào tên trường hoặc tìm kiếm thông tin tuyển sinh của trường đó trên TrangEdu.
5. Các trường đào tạo ngành logistics
Ngành logistics hiện nay đang nhận được sự quan tâm lớn từ các cơ sở đào tạo trong và ngoài nước.
Tại Việt Nam, nhiều trường đại học, cao đẳng đã đưa logistics vào chương trình giảng dạy từ khá lâu.
Dưới đây là một số trường đào tạo uy tín:
- Trường Đại học Giao thông vận tải
- Trường Đại học Ngoại thương
- Trường Đại học Công nghệ Giao thông vận tải
- Trường Đại học Giao thông vận tải TP Hồ Chí Minh
- Trường Cao đẳng Giao thông vận tải TP Hồ Chí Minh
- Đại học Kinh tế Quốc dân
- …
Các chương trình đào tạo tại các trường trên không chỉ trang bị kiến thức chuyên môn mà còn tạo cơ hội cho sinh viên thực tập và tiếp cận với các doanh nghiệp hàng đầu về logistics.
6. Cơ hội việc làm ngành logistics
Cùng với sự phát triển không ngừng của ngành logistics, nhu cầu về nhân lực có chuyên môn ngày càng tăng cao.
Một số vị trí công việc phổ biến trong ngành bao gồm:
Nhân viên kho vận
Đảm nhận việc quản lý và sắp xếp hàng hóa trong kho, đảm bảo sao cho hàng hóa luôn ở tình trạng tốt nhất.
Chuyên viên xuất nhập khẩu
Xử lý các thủ tục hải quan, đảm bảo hàng hóa thông quan được thuận lợi.
Quản lý logistics
Chịu trách nhiệm điều phối toàn bộ quy trình logistics trong doanh nghiệp.
Mức lương của ngành logistics khá hấp dẫn, dao động từ 8 – 15 triệu/tháng với các vị trí khởi điểm.
Với các vị trí quản lý cấp cao, mức thu nhập có thể lên tới hàng chục triệu mỗi tháng, tùy theo kinh nghiệm cũng như quy mô doanh nghiệp.
Theo báo cáo từ Navigos Group, mức lương trung bình của ngành logistics tại Việt Nam đang tăng trưởng một cách đều đặn, phản ánh nhu cầu ngày càng cao của thị trường.
7. Học ngành logistics bạn cần những kỹ năng gì?
Làm việc trong ngành logistics yêu cầu bạn cần có nhiều kỹ năng quan trọng để có thể xử lý công việc một cách hiệu quả và đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường.
Dưới đây là một số kỹ năng cần thiết để theo đuổi ngành này:
Kỹ năng tổ chức và quản lý thời gian
Logistics là một ngành yêu cầu cao về sự chính xác và tính kỷ luật.
Việc sắp xếp lịch trình vận chuyển, kiểm soát hàng hóa và đảm bảo tiến độ đòi hỏi người làm phải có khả năng tổ chức công việc một cách khoa học.
Kỹ năng giao tiếp và đàm phán
Giao tiếp là yếu tố cốt lõi trong ngành logistics, vì bạn sẽ phải làm việc với nhiều tối tác khác nhau như nhà cung cấp, khách hàng, cơ quan hải quan.
Kỹ năng đàm phán giúp bạn đạt được những thỏa thuận có lợi và xây dựng mối quan hệ bền vững.
Kiến thức về công nghệ và phần mềm logistics
Ngày nay, công nghệ đã đóng một vai trò thiết yếu trong tối ưu hóa quy trình logistics.
Các phần mềm quản lý kho bãi, hệ thống theo dõi vận chuyển, trí tuệ nhân tạo đang được ứng dụng rộng rãi, yêu cầu nhân viên logistics phải thành thạo trong việc sử dụng.
Khả năng giải quyết vấn đề và tư duy linh hoạt
Bất kỳ sự cố nào trong quy trình logistics cũng có thể ảnh hưởng lớn tới chuỗi cung ứng.
Người làm logistics cần có khả năng tư duy linh hoạt, nhanh chóng tìm ra giải pháp phù hợp để đảm bảo tiến độ giao hàng.
Hiểu biết về quy trình và pháp lý liên quan tới logistics
Để đảm bảo hàng hóa được lưu thông hợp pháp mà không gặp bất kỳ rắc rối nào, việc nắm rõ các quy định pháp lý về xuất nhập khẩu, vận chuyển quốc tế là vô cùng quan trọng.
8. Chương trình đào tạo ngành Logistics
Ngành Logistics yêu cầu bạn phải có một nền tảng kiến thức rộng lớn, bao gồm cả lý thuyết và thực hành thực tế.
Chương trình đào tạo ngành logistics tại các trường đại học và cao đẳng thường được chia thành các nhóm kiến thức sau:
Nhóm kiến thức cơ bản
- Kinh tế vi mô, kinh tế vĩ mô;
- Quản trị học;
- Marketing trong logistics.
Nhóm kiến thức chuyên môn
- Quản lý chuỗi cung ứng;
- Quản lý kho bãi và vận tải;
- Thủ tục hải quan và xuất nhập khẩu;
- Quản trị rủi ro trong logistics.
Nhóm kiến thức về công nghệ
- Hệ thống thông tin logistics;
- Công nghệ blockchain và Iot;
- Phân tích dữ liệu logistics.
Nhóm kỹ năng thực tế
- Kỹ năng lập kế hoạch và quản lý thời gian;
- Giao tiếp và đàm phán;
- Thực tập doanh nghiệp.
Việc lựa chọn chương trình đào tạo phù hợp và tập trung vào các nhóm kiến thức quan trọng sẽ giúp bạn xây dựng được nền tảng vững chắc cho sự nghiệp trong lĩnh vực đầy triển vọng này.
9. Những thách thức trong ngành logistics
Ngành Logistics có đủ tiềm năng phát triển mạnh mẽ nhưng cũng phải đối mặt với nhiều thách thức lớn.
Để có thể đứng vững và phát triển trong lĩnh vực này, các doanh nghiệp và người lao động cần phải vượt qua những rào cản dưới đây:
Sự thay đổi nhanh chóng của công nghệ
Công nghệ Logistics đang phát triển với tốc độ chóng mặt, đòi hỏi các doanh nghiệp phải liên tục cập nhật và áp dụng các giải pháp công nghệ mới như AI, blockchain và IoT vào quản lý chuỗi cung ứng.
Áp lực tối ưu chi phí và thời gian
Trong bối cảnh cạnh tranh khốc liệt, cách doanh nghiệp logistics phải tìm cách tối ưu hóa chi phí vận hành và rút ngắn thời gian giao hàng, đồng thời vẫn đảm bảo chất lượng của dịch vụ.
Cạnh tranh toàn cầu và hội nhập kinh tế
Việc mở cửa và hội nhập kinh tế khiến việc cạnh tranh không chỉ trong nước mà còn cả trên thị trường quốc tế.
Điều này đòi hỏi các doanh nghiệp phải không ngừng nâng cao năng lực để cạnh tranh với các công ty nước ngoài.
Bài toán nguồn nhân lực
Dù nhu cầu về nhân lực logistics là rất lớn, nhưng việc tìm kiếm và đào tạo được đội ngũ nhân viên có trình độ chuyên môn cao, hiểu biết sâu rộng về lĩnh vực này vẫn là một thách thức.
Tác động của môi trường và biến đổi khí hậu
Logistics là ngành có ảnh hưởng lớn tới môi trường do lượng khí thải từ các phương tiện vận chuyển.
Do vậy, các doanh nghiệp phải tìm cách áp dụng các giải pháp logistics xanh để giảm thiểu tác động môi trường.
Việc giải quyết các thách thức trên không chỉ giúp ngành logistics phát triển bền vững mà còn mở ra nhiều cơ hội mới cho những bạn muốn theo đuổi sự nghiệp trong lĩnh vực này.
10. Xu hướng phát triển của ngành logistics
Ngành Logistics đang chứng kiến sự chuyển mình mạnh mẽ nhờ vào sự phát triển của công nghệ.
Dưới đây là một số xu hướng phát triển đáng chú ý của ngành:
Ứng dụng công nghệ số
Các giải pháp công nghệ như AI, Big Data, blockchain đang được áp dụng rộng rãi trong quản lý chuỗi cung ứng nhằm tăng tính minh bạch, tối ưu hóa quy trình và giảm chi phí vận hành.
Sự phát triển của logistics xanh
Ngày càng nhiều doanh nghiệp quan tâm đến logistics xanh bằng cách sử dụng phương tiện vận tải thân thiện với môi trường, giảm lượng khí phát thải và áp dụng các biện pháp đóng gói có thể tái chế.
Thương mại điện tử bùng nổ
Sự phát triển mạnh mẽ của thương mại điện tử kéo theo nhu cầu logistics ngày càng tăng.
Điều này đòi hỏi hệ thống logistics phải nhanh chóng thích ứng với các yêu cầu về thời gian giao hàng nhanh chóng, quản lý kho bãi thông minh và dịch vụ khách hàng hiệu quả.
Logistics đa phương thức
Sự kết hợp giữa nhiều phương thức vận tải như đường bộ, đường sắt, hàng không và đường thủy giúp tối ưu hóa chi phí, nâng cao hiệu quả vận chuyển hàng hóa.
Tự động hóa và robot trong logistics
Việc ứng dụng robot trong các trung tâm kho vận giúp tăng tốc độ xử lý hàng hóa, giảm thiểu lỗi do con người và tối ưu không gian lưu trữ.
Tăng cường hợp tác quốc tế
Trong bối cảnh hội nhập kinh tế sâu rộng, logistics xuyên biên giới ngày càng phát triển, yêu cầu sự hợp tác chặt chẽ giữa các doanh nghiệp trong nước và quốc tế.
Kết lại
Ngành Logistics không chỉ là một lĩnh vực tiềm năng mà còn là một mắt xích quan trọng trong nền kinh tế toàn cầu.
Với sự phát triển không ngừng của công nghệ và xu hướng toàn cầu hóa, logistics ngày càng đóng vai trò then chốt trong việc kết nối các thị trường, tối ưu hóa quy trình kinh doanh nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng.
Nếu bạn là người đam mê sự năng động, thích được thử thách, mong muốn có một công việc ổn định với cơ hội thăng tiến rõ ràng, thì logistics chính là một ngành học đáng để bạn cân nhắc.
Hi vọng những thông tin tôi cung cấp trên đây phần nào giúp bạn có một cái nhìn tổng quát hơn về ngành logistics này.
Bài viết tới đây cũng khá dài rồi, hẹn gặp bạn ở một bài viết khác nhé!
Chào thân ái và quyết thắng!