Chữ Hán và Nôm là hai hệ thống chữ viết truyền thống của Việt Nam, được sử dụng trong suốt hàng thế kỷ để ghi lại lịch sử, văn hóa và tri thức của dân tộc.
Với sự phát triển của thời đại, việc sử dụng chữ Hán và Nôm đã dần bị thay thế bằng chữ Quốc ngữ, và ngày nay chỉ còn rất ít người biết đọc và viết chữ Hán và Nôm.
Nếu bạn yêu thích lịch sử, văn học và muốn tìm hiểu sâu hơn về văn hóa truyền thống của dân tộc Việt Nam, hãy cùng tôi khám phá ngành Hán Nôm, một ngành học đầy tiềm năng và hấp dẫn đang chờ đón các bạn.
1️⃣ Giới thiệu chung về ngành Hán Nôm
Ngành Hán Nôm là gì?
Ngành Hán Nôm là một lĩnh vực nghiên cứu và giảng dạy về ngôn ngữ và văn hóa truyền thống Việt Nam. Hán Nôm là thuật ngữ chỉ việc nghiên cứu và sử dụng các tài liệu viết bằng chữ Hán và Nôm, bao gồm các tác phẩm văn học, lịch sử, triết học, y học, tôn giáo, pháp lý, khoa học tự nhiên và xã hội của Việt Nam trong thời gian từ thế kỷ thứ 10 đến thế kỷ thứ 19.
Ngành Hán Nôm bao gồm nhiều lĩnh vực khác nhau, bao gồm cả lịch sử, văn học, ngôn ngữ học, triết học, y học và khoa học.
Sinh viên học ngành Hán Nôm sẽ được học về lịch sử văn hóa Việt Nam, đặc biệt là lịch sử văn học Việt Nam và cách thức sử dụng và tìm hiểu các tài liệu viết bằng chữ Hán và Nôm.
Họ cũng sẽ được trang bị các kỹ năng nghiên cứu, phân tích và giải thích các tài liệu viết bằng chữ Hán và Nôm, cũng như giải thích và phân tích các khía cạnh văn hóa của Việt Nam thông qua các tài liệu này.
Ngành Hán Nôm có vai trò quan trọng trong việc duy trì và phát triển văn hóa Việt Nam truyền thống, đồng thời giúp các nhà nghiên cứu và chuyên gia có thể hiểu sâu hơn về lịch sử, văn hóa và tư tưởng của Việt Nam qua các thế kỷ.
2️⃣ Các trường đại học và điểm chuẩn ngành Hán Nôm
Dưới đây tôi đã tổng hợp full danh sách các trường đại học ngành Hán Nôm, cũng như điểm chuẩn mới nhất năm 2024 của ngành để các bạn tiện tìm kiếm và tham khảo.
🔹 Các trường đại học ngành Hán Nôm:
| TT | Tên trường | Điểm chuẩn |
| 1 | Trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn – ĐHQGHN | 25.05 – 28.26 |
| 2 | Trường Đại học Khoa học – Đại học Huế |
3️⃣ Các khối thi ngành Hán Nôm
Các bạn có thể sử dụng các khối thi sau để đăng ký xét tuyển vào ngành Hán Nôm theo quy định của mỗi trường:
- Khối A01 (Toán, Vật lý, Tiếng Anh)
- Khối D01 (Văn, Toán, tiếng Anh)
- Khối C00 (Văn, Lịch sử, Địa lí)
- Khối C19 (Văn, Lịch sử, Giáo dục công dân)
- Khối D04 (Văn, Toán, tiếng Trung)
- Khối D14 (Văn, Lịch sử, Tiếng Anh)
- Khối D78 (Văn, Khoa học xã hội, Tiếng Anh)
- Khối D83 (Văn, Khoa học xã hội, Tiếng Trung)
4️⃣ Chương trình đào tạo ngành Hán Nôm
Tham khảo ngay chương trình đào tạo ngành Hán Nôm của Trường Đại học Khoa học – Đại học Huế:
| TT | Tên học phần | Số tín chỉ |
| I | KIẾN THỨC GIÁO DỤC ĐẠI CƯƠNG | 30 |
| A | Kiến thức chung | 18 |
| 1 | Triết học Mác-Lênin | 3 |
| 2 | Kinh tế chính trị Mác – Lênin | 2 |
| 3 | Chủ nghĩa xã hội khoa học | 2 |
| 4 | Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam | 2 |
| 5 | Tư tưởng Hồ Chí Minh | 2 |
| 6 | Pháp luật Việt Nam đại cương | 2 |
| 7 | Giáo dục môi trường đại cương | 2 |
| 8 | Kỹ năng mềm | 3 |
| B | Kiến thức giáo dục cơ bản | 12 |
| 9 | Phương pháp luận nghiên cứu khoa học | 2 |
| 10 | Văn hóa Việt Nam đại cương | 2 |
| 11 | Xã hội học đại cương | 2 |
| 12 | Lịch sử văn minh thế giới | 2 |
| 13 | Lôgic học | 2 |
| 14 | Tâm lí học đại cương | 2 |
| 15 | Thống kê xã hội học | 2 |
| 16 | Nhân học đại cương | 2 |
| 17 | Mỹ học đại cương | 2 |
| II | KHỐI KIẾN THỨC GIÁO DỤC CHUYÊN NGHIỆP | 92 |
| A | Kiến thức cơ sở ngành | 26/32 |
| 18 | Lịch sử Việt Nam đại cương | 3 |
| 19 | Chính trị học đại cương | 3 |
| 20 | Tiếng Việt thực hành | 2 |
| 21 | Hán Nôm căn bản | 3 |
| 22 | Cơ sở ngôn ngữ học | 3 |
| 23 | Văn học dân gian | 3 |
| 24 | Lí luận văn học nhập môn | 3 |
| 25 | Văn hóa Huế | 3 |
| 26 | Ngữ dụng học | 3 |
| 27 | Nghệ thuật học | 3 |
| 28 | Tư tưởng Nho – Phật – Lão trong văn học Việt Nam Trung đại | 3 |
| B | Kiến thức ngành | 53/67 |
| 29 | Tiếng Trung căn bản 1 | 3 |
| 30 | Ngữ pháp văn ngôn | 3 |
| 31 | Văn học Việt Nam trung đại | 3 |
| 32 | Hán văn thời Lý- Trần | 2 |
| 33 | Tổng quan văn học phương Đông | 3 |
| 34 | Tin học Hán Nôm | 2 |
| 35 | Văn tự học Hán Nôm | 2 |
| 36 | Văn bản chữ Nôm | 2 |
| 37 | Cơ sở Việt ngữ học | 3 |
| 38 | Sử ký Tư Mã Thiên | 2 |
| 39 | Nho giáo, Phật giáo, Lão giáo | 2 |
| 40 | Văn học Việt Nam hiện đại | – |
| 41 | Tổng quan văn học phương Tây | 3 |
| 42 | Hán văn thời Lê – Tây Sơn | 2 |
| 43 | Tiếng Trung căn bản 2 | 2 |
| 44 | Đại học – Trung dung | 2 |
| 45 | Luận ngữ – Mạnh Tử | 3 |
| 46 | Văn học Trung Quốc hiện đại | 2 |
| 47 | Văn bản Đường thi | 2 |
| 48 | Từ chương học Hán Nôm | 2 |
| 49 | Phân tích văn bản chữ Nôm | 2 |
| 50 | Hán văn thời Nguyễn | 2 |
| 51 | Kinh Thi | 2 |
| 52 | Kinh Thư – Kinh Xuân Thu | 2 |
| 53 | Kinh Dịch – Kinh Lễ | 2 |
| B | Kiến thức bổ trợ | 9/12 |
| 54 | Phương pháp sưu tầm, dịch thuật Hán Nôm | 2 |
| 55 | Sắc phong, hương ước, gia phả, văn tế | 2 |
| 56 | Văn bản học Hán Nôm | 2 |
| 57 | Thực hành văn bản Hán Nôm | 3 |
| 58 | Hán Nôm dành cho du lịch | 3 |
| C | Kiến thức thực tập, thực tế | 4/4 |
| 59 | Thực tập tốt nghiệp | 4 |
| D | ĐATN, KLTN hoặc học phần thay thế KLTN | 10/10 |
| 60 | Khóa luận tốt nghiệp | 10 |
5️⃣ Cơ hội và công việc sau tốt nghiệp
Sau khi tốt nghiệp ngành Hán Nôm, sinh viên có thể có nhiều cơ hội nghề nghiệp tại các cơ quan nghiên cứu, tổ chức văn hóa, bảo tàng, thư viện và các trường đại học.
Các công việc có thể bao gồm:
- Giảng dạy và nghiên cứu: Những người có trình độ cao về Hán Nôm có thể trở thành giảng viên và nhà nghiên cứu tại các trường đại học và viện nghiên cứu. Công việc này yêu cầu kiến thức vững chắc về lịch sử, ngôn ngữ và văn hóa của Việt Nam.
- Chuyên viên văn hóa: Các cơ quan văn hóa như bảo tàng, thư viện, nhà xuất bản có nhu cầu tuyển dụng những người có kiến thức về Hán Nôm để giúp đưa các tài liệu viết bằng chữ Hán và Nôm trở nên dễ hiểu và phổ biến hơn.
- Dịch giả: Người có kiến thức về Hán Nôm có thể làm việc như dịch giả cho các công ty, tổ chức phi chính phủ và nhà xuất bản. Việc này đòi hỏi kiến thức sâu rộng về Hán Nôm cũng như khả năng diễn đạt và sáng tạo trong việc chuyển đổi ngôn ngữ.
- Người có kiến thức về Hán Nôm cũng có thể làm tư vấn và trợ giúp cho các nhà nghiên cứu và chuyên gia về các văn bản viết bằng chữ Hán và Nôm.
- Nhà văn và nhà báo: Người có kiến thức về Hán Nôm có thể sử dụng kiến thức của mình để viết sách, báo chí và các tác phẩm văn học.
Trên đây chỉ là một số công việc mà người có kiến thức về Hán Nôm có thể làm được. Tuy nhiên, cơ hội nghề nghiệp của ngành Hán Nôm đang rất đa dạng và tiềm năng, vì vậy nếu bạn đam mê và có kiến thức về Hán Nôm, bạn có thể tự tạo ra cơ hội nghề nghiệp cho chính mình.
6️⃣ Mức lương theo ngành
Ngành Hán Nôm là một ngành nghiên cứu và giảng dạy văn hóa có tính chất đặc thù. Theo các thống kê, mức lương trung bình của giảng viên đại học tại Việt Nam vào năm 2021 là khoảng từ 10 triệu đến 30 triệu đồng mỗi tháng, tùy thuộc vào vị trí và trình độ của người đó.
Mức lương của những người làm công việc liên quan đến Hán Nôm còn phụ thuộc vào nơi làm việc, kinh nghiệm và trình độ chuyên môn của người đó. Nếu làm việc tại các cơ quan văn hóa hoặc nghiên cứu, lương có thể sẽ được hưởng tương đối ổn định và cao hơn so với các công việc khác.
Với nhiều cơ hội nghề nghiệp và tiềm năng phát triển trong tương lai, ngành Hán Nôm vẫn là một lựa chọn hấp dẫn đối với những người đam mê nghiên cứu và giữ gìn di sản văn hóa của dân tộc.
7️⃣ Các phẩm chất cần có
Để học tốt ngành Hán Nôm, sinh viên cần phải có những phẩm chất cần thiết sau:
- Học Hán Nôm đòi hỏi sự kiên trì, tìm hiểu kỹ lưỡng và chịu khó đọc, suy nghĩ và phân tích các tài liệu bằng chữ Hán cổ.
- Sự tò mò, tinh thần nghiên cứu cao, luôn muốn tìm hiểu, khám phá và giải mã các tác phẩm, tài liệu viết bằng chữ Hán cổ là một phẩm chất rất quan trọng đối với người học Hán Nôm.
- Khả năng phân tích, đánh giá và đưa ra quan điểm cá nhân về các tác phẩm, tài liệu viết bằng chữ Hán cổ là một kỹ năng quan trọng để đạt được thành công trong học tập và nghiên cứu Hán Nôm.
- Việc học và nghiên cứu về Hán Nôm đòi hỏi sự tập trung cao độ và khả năng lọc thông tin, tìm kiếm những điểm quan trọng trong một tài liệu.
- Học Hán Nôm cũng đòi hỏi sự sáng tạo và linh hoạt để giải quyết các vấn đề khó khăn trong quá trình đọc, hiểu và giải mã các tài liệu bằng chữ Hán cổ.
Để học tốt ngành Hán Nôm, sinh viên cần có những phẩm chất trên cộng với sự đam mê và yêu thích văn hóa truyền thống để có thể nghiên cứu và phát huy giá trị của di sản văn hóa Việt Nam.
