Ngành Bảo tàng học là một lĩnh vực quan trọng trong việc bảo tồn di sản văn hóa, góp phần gìn giữ lịch sử và truyền bá tri thức cho thế hệ mai sau.
Với xu hướng chuyển đổi số trong bảo tàng, nhu cầu nhân lực chất lượng cao trong ngành ngày càng tăng, mở ra nhiều cơ hội việc làm hấp dẫn.
Nếu bạn đam mê lịch sử, văn hóa và nghệ thuật, đây có thể là ngành học phù hợp để phát triển sự nghiệp.
Vậy ngành bảo tàng học học gì? Cơ hội việc làm ra sao? Mức lương có hấp dẫn không?
Hãy cùng tìm hiểu chi tiết để có quyết định chính xác trước khi chọn ngành.
1️⃣ Giới thiệu chung về ngành Bảo tàng học
Ngành Bảo tàng học là một lĩnh vực đặc thù thuộc nhóm ngành Báo chí và thông tin, tập trung vào bảo tồn, nghiên cứu và trưng bày di sản văn hóa, lịch sử.
Đây là ngành học đóng vai trò quan trọng trong việc lưu giữ giá trị truyền thống, kết nối quá khứ với hiện tại và tương lai.
Ngành Bảo tàng học là gì?
Bảo tàng học không đơn thuần là trưng bày hiện vật mà còn liên quan đến quản lý, bảo tồn, nghiên cứu và giáo dục.
Sinh viên theo học ngành này sẽ được đào tạo chuyên sâu về lịch sử, văn hóa, quản lý bảo tàng, công nghệ bảo tồn, pháp luật về di sản.
Vai trò quan trọng của ngành Bảo tàng học
Ngành Bảo tàng học không chỉ phục vụ nghiên cứu mà còn góp phần quan trọng trong việc:
- Bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa dân tộc.
- Giáo dục cộng đồng về lịch sử, văn hóa, nghệ thuật.
- Thu hút du lịch, phát triển kinh tế qua hoạt động trưng bày.
- Ứng dụng công nghệ hiện đại vào số hóa bảo tàng, tiếp cận người xem tốt hơn.
Ngành Bảo tàng học có mã ngành xét tuyển đại học là 7320305.
2️⃣ Các trường đại học ngành Bảo tàng học
Ngành Bảo tàng học tuy không quá phổ biến nhưng đóng vai trò quan trọng trong việc bảo tồn di sản văn hóa và lịch sử.
Hiện nay tại Việt Nam, một số trường đại học đào tạo ngành này với chương trình bài bản, đáp ứng nhu cầu nhân lực chất lượng cao.
Dưới đây tôi đã tổng hợp full danh sách các trường đại học ngành Bảo tàng học, cũng như điểm chuẩn mới nhất năm 2024 của ngành để các bạn tiện tìm kiếm và tham khảo.
✅ Các trường đại học ngành Bảo tàng học:
TT | Tên trường | Điểm chuẩn |
1 | Trường Đại học Văn hóa Hà Nội | 25.5 – 26.5 |
2 | Trường Đại học Văn hóa Thành phố Hồ Chí Minh | 23.5 |
3️⃣ Các khối thi ngành Bảo tàng học
Các bạn có thể sử dụng các khối thi sau để đăng ký xét tuyển vào ngành Bảo tàng học theo quy định của mỗi trường:
- Khối C00 (Văn, Lịch sử, Địa lí)
- Khối D01 (Văn, Toán, tiếng Anh)
- Khối D09 (Toán, Lịch sử, Tiếng Anh)
- Khối D15 (Văn, Địa lí, Tiếng Anh)
- Khối D78 (Văn, Khoa học xã hội, Tiếng Anh)
4️⃣ Chương trình đào tạo ngành Bảo tàng học
Tham khảo ngay chương trình đào tạo ngành Bảo tàng học của Trường Đại học Văn hóa TPHCM:
TT | Tên học phần | Số tín chỉ |
I | KIẾN THỨC GIÁO DỤC ĐẠI CƯƠNG | 41 |
A | Khoa học xã hội và nhân văn | 23 |
a | Các học phần bắt buộc | 13 |
1 | Triết học Mác-Lênin | 3 |
2 | Kinh tế chính trị Mác – Lênin | 2 |
3 | Chủ nghĩa xã hội khoa học | 2 |
4 | Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam | 2 |
5 | Tư tưởng Hồ Chí Minh | 2 |
6 | Pháp luật đại cương | 2 |
b | Các học phần tự chọn | 6 |
7 | Cơ sở văn hóa Việt Nam | 2 |
8 | Tâm lý học đại cương | 2 |
9 | Tiếng Việt thực hành | 2 |
10 | Logic học đại cương | 2 |
11 | Xã hội học đại cương | 2 |
B | Ngoại ngữ, tin học | 9 |
12 | Tiếng Anh cơ sở 1 | 3 |
13 | Tiếng Anh cơ sở 2 | 3 |
14 | Tin học đại cương | 3 |
C | Giáo dục thể chất và quốc phòng an ninh | |
15 | Giáo dục thể chất 1 | 2 |
16 | Giáo dục thể chất 2 | 2 |
17 | Đường lối quốc phòng và an ninh của Đảng Cộng sản Việt Nam | 3 |
18 | Công tác quốc phòng – an ninh | 2 |
19 | Quân sự chung, chiến thuật, kỹ thuật bắn súng ngắn và sử dụng lựu đạn | 3 |
D | Kiến thức cơ sở của nhóm ngành | 13 |
20 | Lịch sử Việt Nam cổ – trung đại | 4 |
21 | Phương pháp nghiên cứu khoa học | 2 |
22 | Khảo cổ học đại cương | 3 |
23 | Lịch sử văn minh thế giới | 2 |
24 | Lịch sử tư tưởng Phương Đông và Việt Nam | 2 |
II | KHỐI KIẾN THỨC GIÁO DỤC CHUYÊN NGHIỆP | 84 |
E | Kiến thức cơ sở ngành | 16 |
a | Các học phần bắt buộc | 10 |
25 | Lịch sử Việt Nam cận – hiện đại | 4 |
26 | Dân tộc học đại cương | 2 |
27 | Lịch sử mỹ thuật Việt Nam | 2 |
28 | Tôn giáo và tín ngưỡng ở Việt Nam | 2 |
b | Các học phần tự chọn | 6/8 |
29 | Văn bản và lưu trữ học đại cương | 2 |
30 | Làng xã cổ truyền của người Việt | 2 |
31 | Lịch sử địa lý hành chính Việt Nam | 2 |
32 | Lịch sử mỹ thuật thế giới | 2 |
F | Kiến thức ngành | 59 |
a | Các học phần bắt buộc | 48 |
33 | Bảo tàng học đại cương | 3 |
34 | Di tích lịch sử – văn hóa Việt Nam | 3 |
35 | Di sản văn hóa | 3 |
36 | Đại cương bảo tồn di tích lịch sử – văn hóa | 2 |
37 | Cổ vật ở Việt Nam | 5 |
38 | Sưu tầm và Xây dựng sưu tập hiện vật bảo tàng | 4 |
39 | Kiểm kê và bảo quan hiện vật bảo tàng | 5 |
40 | Kiểm kê và xếp hạng di tích lịch sử – văn hóa | 2 |
41 | Trưng bày hiện vật bảo tàng | 4 |
42 | Giáo dục bảo tàng | 2 |
43 | Bảo quản, tu bổ và phục hồi di tích lịch sử – văn hóa | 3 |
44 | Phát huy giá trị di tích lịch sử – văn hóa | 2 |
45 | Văn bản pháp quy Việt Nam về di sản văn hóa | 2 |
46 | Hán Nôm I | 3 |
47 | Hán Nôm II | 4 |
48 | Thực tập cơ sở | 2 |
49 | Tiểu luận 1 | |
b | Các học phần tự chọn | 6/8 |
50 | Lễ hội truyền thống Việt Nam | 2 |
51 | Quản lý bảo tàng và di tích | 3 |
52 | Xã hội hóa hoạt động bảo tàng và di tích | 2 |
53 | Kiến trúc cổ Việt Nam | 2 |
54 | Tiếng Anh chuyên ngành di sản | 2 |
55 | Ứng dụng công nghệ số trong bảo vệ và phát huy di sản văn hóa | 2 |
G | Thực tập, khóa luận | 9 |
56 | Thực tập tốt nghiệp | 3 |
57 | Khóa luận tốt nghiệp | 6 |
58 | Lập dự án tu bổ di tích lịch sử – văn hóa | 3 |
59 | Xây dựng dự án trưng bày bảo tàng | 3 |
5️⃣ Cơ hội và công việc sau tốt nghiệp
Sau khi tốt nghiệp ngành bảo tàng học, bạn có thể đảm nhiệm các vị trí như:
- Chuyên viên bảo tàng: Quản lý, chăm sóc và bảo quản các tài sản văn hóa, lịch sử, nghệ thuật tại bảo tàng.
- Giáo sư đại học hoặc giảng viên: Giảng dạy các khóa học liên quan đến bảo tàng học, lịch sử nghệ thuật, văn hóa học…
- Nhà nghiên cứu: Thực hiện các nghiên cứu về các tài sản văn hóa, lịch sử, nghệ thuật.
- Chuyên viên truyền thông: Thiết kế các chiến dịch quảng cáo và truyền thông, quản lý các trang web và mạng xã hội của bảo tàng, tổ chức các sự kiện…
Công việc trong ngành bảo tàng học đa dạng, tùy vào sở thích và năng lực của từng người. Cơ hội việc làm cũng khá lớn, đặc biệt là trong các bảo tàng lớn hoặc các tổ chức văn hóa, lịch sử, nghệ thuật.
Với sự phát triển của công nghệ và du lịch, các tổ chức và doanh nghiệp liên quan đến bảo tàng cũng ngày càng tăng nhu cầu tuyển dụng nhân sự có kiến thức về bảo tàng học.
6. Mức lương theo ngành
Ngành Bảo tàng học không chỉ mang ý nghĩa bảo tồn di sản văn hóa mà còn mở ra nhiều cơ hội nghề nghiệp với mức thu nhập ổn định.
Mức lương khởi điểm ngành bảo tàng học tại Việt Nam
Với sinh viên mới ra trường, mức lương khởi điểm dao động từ 7-10 triệu/tháng, tùy theo vị trí công việc và đơn vị tuyển dụng:
- Nhân viên bảo tàng: 7-9 triệu/tháng;
- Chuyên viên nghiên cứu, bảo tồn di sản: 8-10 triệu/tháng;
- Giảng viên, trợ giảng tại các trường đại học: 10-12 triệu/tháng.
Mức lương trung bình theo kinh nghiệm
- Dưới 3 năm kinh nghiệm: 9-12 triệu/tháng
- Từ 3-5 năm kinh nghiệm: 12-18 triệu/tháng
- Trên 5 năm kinh nghiệm: 18-30 triệu/tháng, đặc biệt nếu làm ở bảo tàng quốc tế hoặc dự án nghiên cứu lớn.
Mức lương khi làm việc tại tổ chức quốc tế
Nếu bạn làm việc tại các tổ chức phi chính phủ hoặc bảo tàng quốc tế, thu nhập có thể cao hơn nhiều.
Một số vị trí có mức lương hấp dẫn như:
- Nhà nghiên cứu, chuyên gia bảo tồn quốc tế: 1.500-3.000$/tháng
- Quản lý dự án bảo tồn di sản: 2.000-5.000$/tháng
- Chuyên gia trưng bày, tư vấn bảo tàng: 1.500-4.000$/tháng.
7. Các phẩm chất cần có
Để thành công trong ngành Bảo tàng học, một số phẩm chất cần thiết bao gồm:
- Để trở thành một chuyên gia bảo tàng, bạn cần có niềm đam mê về lịch sử và văn hóa, và sự quan tâm đến việc bảo tồn và giữ gìn di sản văn hóa.
- Khi sắp xếp các triển lãm và chăm sóc các bộ sưu tập, bạn cần có khả năng tư duy sáng tạo để đưa ra các ý tưởng mới và độc đáo.
- Một chuyên gia bảo tàng cần có khả năng giao tiếp hiệu quả với khách hàng và nhân viên, cũng như có khả năng quản lý và tổ chức các hoạt động và dự án trong bảo tàng.
- Kiến thức chuyên môn về bảo tàng học là rất quan trọng trong việc phát triển sự nghiệp trong lĩnh vực này. Bạn cần hiểu về lịch sử và văn hóa, bảo quản và quản lý bộ sưu tập, cũng như kỹ năng thiết kế triển lãm và phục vụ khách hàng.
- Ngành Bảo tàng học là một lĩnh vực quốc tế và yêu cầu người làm việc có kỹ năng ngoại ngữ để làm việc với đội ngũ quốc tế và giao tiếp với khách hàng đến từ nhiều quốc gia khác nhau.
Ngành bảo tàng học không chỉ là nơi lưu giữ và trưng bày những hiện vật lịch sử và văn hóa của con người mà còn là một ngành học đầy thú vị và hấp dẫn.
Việc tìm hiểu, nghiên cứu và truyền tải thông tin về lịch sử và văn hóa của mỗi dân tộc đem lại cho người học cơ hội phát triển nghề nghiệp trong lĩnh vực quản lý và nghiên cứu bảo tàng.
Để thành công trong ngành này, các chuyên gia bảo tàng cần phải có nhiều phẩm chất như đam mê, sự kiên trì, sáng tạo và khả năng làm việc độc lập. Nếu bạn muốn trở thành một chuyên gia trong lĩnh vực bảo tàng học, hãy chuẩn bị tâm lý và trang bị kiến thức cần thiết để đạt được mục tiêu của mình.