Thời đại bùng nổ về công nghệ và sản xuất thông minh đang tạo ra một làn sóng chuyển dịch mạnh mẽ trên thị trường lao động. Trong làn sóng đó, nhóm ngành kỹ thuật không còn là lựa chọn khô khan hay chỉ dành cho con trai mà đang trở thành lựa chọn chất lượng dành cho những ai muốn có nghề vững chắc, thu nhập ổn định và không lo bị AI đào thải.
Tuy nhiên, giữa hàng chục lựa chọn kỹ thuật, từ điện, cơ khí, công nghệ thông tin đến tự động hóa, đâu là những ngành học vừa dễ xin việc, vừa bền vững lại có khả năng phát triển lâu dài?
Bài viết này không chỉ gợi ý Top 5 ngành kỹ thuật đáng học nhất hiện nay mà còn giúp bạn hiểu bản chất từng ngành, phù hợp với ai, học ở đâu, làm gì khi ra trường và triển vọng trong tương lai.
Tiêu chí lựa chọn Top ngành kỹ thuật
Không phải cứ ngành kỹ thuật là chắc ăn, và không phải ngành nào có lương cao hiện tại thì sẽ bền vững trong tương lai. Vì vậy, để xác định đâu là những ngành kỹ thuật đáng học nhất hiện nay, chúng ta cần dựa trên những tiêu chí thực tế và lâu dài dưới đây:
Nhu cầu tuyển dụng cao, xu hướng tăng trong ít nhất 5-10 năm tới
Nhiều ngành kỹ thuật đang khát nhân lực thật sự, đặc biệt là kỹ thuật ứng dụng như tự động hóa, cơ điện tử, kỹ thuật ô tô…
Học được ở cả đại học, cao đẳng hoặc trung cấp
Một ngành có tính phổ cập học tập cao sẽ phù hợp với nhiều đối tượng học sinh, từ khá đến giỏi, từ học đại học đến học nghề – đều có cơ hội.
Có thể làm việc sớm, dễ tích lũy kinh nghiệm thực tế
Không chỉ học để biết, mà còn học để làm được việc, càng sớm tiếp xúc thực tế, càng nhanh tăng thu nhập và thăng tiến.
Ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực, không bị phụ thuộc một ngành
Ngành học càng dễ lách mình vào các ngành khác (như CNTT, cơ điện tử) thì càng linh hoạt và ít rủi ro bị chết nghề.
Có khả năng học lên hoặc tự mở hướng đi riêng (freelance, startup kỹ thuật)
Những ngành kỹ thuật có tính mở sẽ giúp bạn không bị giới hạn, học xong có thể làm công, làm chủ hoặc học lên chuyên sâu.
Dựa trên các tiêu chí này, TrangEdu sẽ giúp bạn khám phá ngay Top 5 ngành kỹ thuật xứng đáng để đầu tư học tập trong giai đoạn hiện tại và tương lai gần.
Tham khảo thêm: Học ngành gì để dễ xin việc sau khi ra trường?
TOP 5 ngành kỹ thuật nên học nhất hiện nay
Trong vô vàn lựa chọn ngành kỹ thuật, 5 ngành dưới đây không chỉ dẫn đầu về nhu cầu nhân lực mà còn sở hữu khả năng “chống lỗi thời” cao, mức lương hấp dẫn và cơ hội học lên, chuyển hướng vô cùng linh hoạt.
1. Ngành Công nghệ thông tin
Không có gì ngạc nhiên khi Công nghệ thông tin luôn đứng đầu trong mọi bảng xếp hạng ngành kỹ thuật đáng học nhất. Thế giới đang vận hành trên nền tảng kỹ thuật số, bất kỳ doanh nghiệp nào muốn tồn tại đều phải chuyển đổi số.
Ngành này học gì?
- Lập trình phần mềm, web, mobile
- Quản trị hệ thống, mạng máy tính
- Trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big Data), học máy (Machine Learning)
- An toàn thông tin, an ninh mạng
- Phân tích dữ liệu và tự động hóa quy trình
Cơ hội việc làm
- Kỹ sư phần mềm, lập trình viên, quản trị hệ thống
- Chuyên viên an ninh mạng, kỹ sư dữ liệu, tester, UI/UX…
- Làm tại công ty công nghệ, startup, ngân hàng, viễn thông, hay thậm chí làm freelance toàn cầu
Vì sao nên học?
- Dễ tiếp cận: Có thể học từ đại học đến bootcamp, khóa online ngắn hạn.
- Làm được việc từ sớm: Nhiều bạn sinh viên năm 2 đã bắt đầu đi thực tập hoặc nhận dự án.
- Lương khởi điểm cao: Từ 10-15 triệu/tháng, có thể tăng nhanh theo năng lực.
- Làm việc linh hoạt: Có thể remote, freelance, khởi nghiệp công nghệ.
Nếu bạn là người yêu thích máy tính, logic, thích làm ra sản phẩm công nghệ có thể sử dụng toàn cầu thì CNTT là lựa chọn không thể bỏ qua.
Tham khảo thêm: Ngành Công nghệ thông tin là gì? Học gì – Làm gì?
2. Ngành Cơ điện tử
Cơ điện tử là ngành học tích hợp giữa cơ khí, điện – điện tử và công nghệ điều khiển, lập trình, tạo ra những hệ thống máy móc tự động, robot thông minh và thiết bị sản xuất hiện đại. Đây chính là ngành kỹ thuật đa năng của thời đại công nghiệp 4.0.
Ngành này học gì?
- Cơ khí chính xác, chế tạo linh kiện, cơ cấu chuyển động Kỹ thuật điện – điện tử ứng dụng trong tự động hóa
- Vi điều khiển, cảm biến, lập trình điều khiển thiết bị
- Robot công nghiệp, hệ thống tự động hóa
- Phần mềm mô phỏng, thiết kế CAD/CAM, IoT công nghiệp
Cơ hội việc làm:
- Kỹ sư thiết kế máy móc tự động, robot công nghiệp
- Nhân viên bảo trì, kỹ thuật dây chuyền sản xuất
- Lập trình viên điều khiển thiết bị tự động (PLC, HMI…)
- Làm việc tại nhà máy sản xuất, công ty cơ khí – điện tử, doanh nghiệp công nghệ cao
Vì sao nên học?
- Đa kỹ năng, linh hoạt chuyển ngành: Học xong có thể làm ở lĩnh vực điện tử, cơ khí, tự động hóa, lập trình…
- Nhu cầu tuyển dụng lớn: Nhà máy thông minh, dây chuyền tự động đang mở rộng trên cả nước.
- Dễ phát triển lên tầm kỹ sư cao cấp hoặc khởi nghiệp kỹ thuật.
Nếu bạn yêu thích kỹ thuật cứng, muốn vừa làm việc với máy móc, vừa điều khiển hệ thống tự động thì cơ điện tử là ngành rất đáng đầu tư.
Xem thêm: Ngành Kỹ thuật Cơ điện tử là gì? Có gì khác với điện công nghiệp?
3. Ngành Kỹ thuật điều khiển và tự động hóa
Khi robot thay thế con người trong sản xuất, khi mọi quy trình đều có thể được lập trình và giám sát từ xa, điều khiển và tự động hóa là ngành học đứng sau tất cả những điều đó.
Đây là một trong những ngành kỹ thuật mũi nhọn, giữ vai trò trung tâm trong công nghiệp 4.0.
Ngành này học gì?
- Cảm biến, đo lường, điều khiển tín hiệu
- Lập trình PLC, vi điều khiển, mạng công nghiệp
- Thiết kế và vận hành hệ thống tự động
- HMI, SCADA – giao diện người máy và giám sát từ xa IoT công nghiệp, kết nối thiết bị, dữ liệu thời gian thực
Cơ hội việc làm:
- Kỹ sư điều khiển dây chuyền sản xuất trong nhà máy
- Kỹ thuật viên lắp đặt hệ thống tự động trong tòa nhà, đô thị thông minh
- Chuyên viên lập trình hệ thống điều khiển (PLC, SCADA, IoT…)
- Làm việc tại các doanh nghiệp điện – điện tử, thực phẩm, nước sạch, năng lượng, cơ khí tự động…
Vì sao nên học?
- Ứng dụng cực rộng: Từ sản xuất công nghiệp, logistics, giao thông thông minh, điện lưới đến nông nghiệp công nghệ cao.
- Không lo lỗi thời: Càng công nghệ hóa, tự động hóa càng cần con người vận hành, tối ưu hệ thống.
- Cơ hội học lên kỹ sư cao cấp hoặc chuyển sang chuyên sâu AI – robotics.
Tham khảo thêm: Ngành Kỹ thuật điều khiển và tự động hóa học gì, làm gì?
4. Ngành Điện – Điện tử công nghiệp
Không có dòng điện, mọi hệ thống đều ngừng hoạt động. Không có kỹ sư điện, điện tử, các nhà máy, xưởng sản xuất, tòa nhà, trung tâm thương mại cũng bị “tê liệt”.
Ngành Điện – Điện tử công nghiệp chính là trung tâm vận hành của cả nền sản xuất hiện đại, và là một trong những ngành kỹ thuật dễ học, dễ làm, có thu nhập ổn định.
Ngành này học gì?
- Cấu trúc và nguyên lý hệ thống điện công nghiệp
- Lắp đặt, vận hành, bảo trì tủ điện, động cơ, biến tần
- Thiết bị điện – điện tử: cảm biến, relay, contactor, mạch điều khiển
- Lập trình điều khiển cơ bản (PLC, HMI)
- An toàn điện, quy trình thi công hệ thống điện
Cơ hội việc làm:
- Kỹ thuật viên bảo trì, vận hành hệ thống điện trong nhà máy, khu công nghiệp
- Nhân viên thi công hệ thống điện – điện nhẹ tại công trình dân dụng và công nghiệp
- Kỹ sư điện tại doanh nghiệp FDI, công ty sản xuất lớn (VinFast, Samsung, Tân Hiệp Phát…)
- Có thể mở xưởng điện hoặc làm dịch vụ kỹ thuật điện tự do
Vì sao nên học?
- Học xong dễ đi làm ngay, không cần chờ bằng cấp cao mới xin việc
- Mức lương ổn định, công việc đều đặn, nhiều cơ hội làm thêm, tăng ca
- Phù hợp với học sinh trung bình khá, yêu kỹ thuật thực tế hơn lý thuyết
Nếu bạn muốn có một công việc ổn định, kỹ năng chắc tay, không lo thất nghiệp thì điện, điện tử công nghiệp là ngành ăn chắc mặc bền đúng nghĩa.
Xem thêm: Ngành Điện công nghiệp là gì? Học gì? Làm gì sau khi ra trường?
5. Ngành Kỹ thuật ô tô – Cơ khí động lực
Không chỉ là ngành “sửa xe”, kỹ thuật ô tô – cơ khí độn g lực ngày nay gắn liền với công nghệ cao, điện – điện tử, lập trình và cả tự động hóa.
Khi ô tô thông minh, xe điện và xe hybrid ngày càng phổ biến, kỹ sư ngành này sẽ là những người kiến tạo thế hệ phương tiện của tương lai.
Ngành này học gì?
- Cấu tạo, nguyên lý động cơ đốt trong, hộp số, hệ thống truyền động Kỹ thuật điện – điện tử ô tô, ECU, cảm biến
- Hệ thống phanh ABS, túi khí, điều hòa, an toàn xe hơi
- Chẩn đoán, bảo dưỡng, sửa chữa ô tô truyền thống và xe điện
- Mô phỏng thiết kế cơ khí động lực trên phần mềm (CAD, SolidWorks…)
Cơ hội việc làm:
- Kỹ thuật viên, kỹ sư sửa chữa, bảo trì, chẩn đoán tại gara, showroom, hãng ô tô (Toyota, Ford, Hyundai…)
- Nhân viên kỹ thuật tại nhà máy sản xuất, lắp ráp ô tô, linh kiện
- Tư vấn kỹ thuật, dịch vụ hậu mãi, quản lý kỹ thuật dịch vụ ô tô
- Có thể mở gara riêng, kinh doanh dịch vụ kỹ thuật ô tô hoặc học tiếp lên chuyên sâu về công nghệ xe điện
Vì sao nên học?
- Ngành đang phát triển mạnh tại Việt Nam: Cả về sản xuất lẫn nhu cầu sử dụng ô tô cá nhân, xe điện.
- Học xong dễ làm, dễ khởi nghiệp, nhiều trung tâm đào tạo thực hành thực tế, kết nối doanh nghiệp.
- Tính ứng dụng cao, cơ hội làm việc rộng khắp từ thành thị đến nông thôn.
Nếu bạn yêu thích công nghệ xe, thích mổ xẻ máy móc, muốn hiểu chiếc ô tô từ trong ra ngoài thì đây chính là ngành dành cho bạn.
Tham khảo thêm: Ngành Kỹ thuật ô tô – Học gì, làm gì, có nên học không?
Có cần giỏi Toán, Lý mới học được kỹ thuật không?
Nhiều học sinh nghĩ rằng: “Muốn học kỹ thuật thì phải thật giỏi Toán, Lý, Hóa”, nhưng thực tế không toàn toàn như vậy.
Ngành kỹ thuật tất nhiên có liên quan đến các môn tự nhiên, nhưng quan trọng hơn cả là bạn có tư duy logic, tính kiên trì, chịu khó thực hành, không ngại mày mò và biết học đến đâu làm được đến đó.
Học kỹ thuật không yêu cầu bạn phải giải được phương trình vi phân hay tích phân phức tạp, mà yêu cầu bạn hiểu nguyên lý, nắm được kỹ năng và ứng dụng được vào công việc.
Thực tế, rất nhiều học sinh học lực trung bình – khá nhưng chăm chỉ, thực hành tốt vẫn theo ngành kỹ thuật và có việc làm sớm, thu nhập cao.
Ngược lại, học giỏi nhưng thiếu đam mê, không chịu làm thật thì vẫn có thể bỏ cuộc giữa chừng.
Học kỹ thuật không đòi hỏi bạn phải xuất sắc về học thuật mà cần bạn thật sự nghiêm túc với nghề và sẵn sàng học bằng cả tay và não.
Lời khuyên: Học kỹ thuật, học để làm thật, không học cho có
Ngành Kỹ thuật không phải là sân chơi dành cho những người ngồi không cho có bằng, càng không phải là lựa chọn an toàn nếu bạn học chỉ để lấy mác kỹ sư.
Đây là lĩnh vực thực chiến, nơi bạn cần “tay cứng, đầu vững” để bước ra thị trường làm động người thật việc thật.
Vì sao nên đầu tư học các ngành kỹ thuật?
- Ra trường có việc ngay, không lo thất nghiệp nếu học nghiêm túc.
- Có kỹ năng là có thu nhập, không phụ thuộc bằng cấp quá nhiều.
- Cơ hội học lên cao hoặc khởi nghiệp kỹ thuật rộng mở.
- Gắn bó dài lâu nếu có năng lực, đạo đức nghề nghiệp và tinh thần học hỏi.
Và hãy nhớ rằng:
- Đừng chọn ngành kỹ thuật nếu bạn không muốn đụng tay vào máy móc, thiết bị, quy trình.
- Đừng chọn chỉ vì ngành đang hot, hãy chọn vì bạn hợp với cách học, cách làm của ngành kỹ thuật.
- Và đừng quên: Kỹ năng thực hành, trải nghiệm thực tế mới là thứ giúp bạn khác biệt trong thị trường lao động.
Muốn có nghề chắc tay, sống được bằng năng lực của mình, học kỹ thuật là một lựa chọn xứng đáng, miễn là bạn học thật sự.
Khám phá thêm các bài viết định hướng ngành học tại Blog Giáo dục của TrangEdu.
